Quick Facts: รู้จักปลวกนีโอเทอร์เมสใน 60 วินาที

• ชื่อสามัญ: ปลวกนีโอเทอร์เมส (Neotermes termite)
• ชื่อวิทยาศาสตร์: Neotermes spp. | วงศ์: Kalotermitidae | อันดับ: Blattodea
• สัณฐานเด่น: หนวด ลูกปัด (moniliform), ปีก บางใส (membrane), ปาก กัดกิน (chewing type), ขา ขาเดิน (walking leg)
• ขนาด: ยาวราว 8.5–13.5 มม.
• ลักษณะเฉพาะ: กรามซ้ายเห็น ฟัน 2 ซี่, pronotum กว้างเท่าหัว
• อาหาร & ที่อยู่: เนื้อไม้ชื้น–เน่า, ไม้ซุง, ต้นไม้มีชีวิตที่อมน้ำ, โซนบ้านที่ระบายอากาศไม่ดี
• ร่องรอยสำคัญ: ก้อนมูลหลวม (เพราะสภาพชื้น), ไม้พอง–บวม–เสียงโปร่ง

วงจรชีวิต (แบบไม่สมบูรณ์)

ปลวกพัฒนา แบบไม่สมบูรณ์ (incomplete metamorphosis): ไข่ → ตัวอ่อน/นิมฟ์ → ตัวเต็มวัย

สังคมวรรณะ:

• วรรณะงาน (worker): หา–เก็บอาหาร, ซ่อมรัง, ป้อนตัวอ่อน–ทหาร–สืบพันธุ์
• วรรณะทหาร (soldier): หัวใหญ่ กรามโต กินเองไม่ได้ ต้องให้มดงานป้อน
• วรรณะสืบพันธุ์ (ราชา–ราชินี): ผสมพันธุ์ตลอดชีวิต เพิ่มประชากรคอลนี

ทำไม “นีโอเทอร์เมส” ถึงน่ากังวล?

• ชอบความชื้นสูง: เจริญดีในไม้ที่อมน้ำ เช่น ห้องน้ำ ใต้ซิงก์ ใต้หลังคารั่ว พื้นไม่มีกันชื้น
• ซ่อนตัวในเนื้อไม้: ความเสียหาย มักมองไม่เห็นจากภายนอก ต้องเคาะ–ตรวจอย่างเป็นระบบ
• มูลหลวมเป็นเอกลักษณ์: ต่างจากปลวกไม้แห้งที่มูลเป็นเม็ดทรายแห้ง นีโอเทอร์เมสมักทิ้ง ก้อนมูลหลวม ๆ จากสภาพแวดล้อมที่ชื้น
• ทำรังในต้นไม้มีชีวิตได้: เสี่ยงลามจากสวน/ชายคา เข้าสู่โครงสร้างบ้าน

สัญญาณเตือนในบ้าน–อาคาร

• ก้อนมูลหลวม/ผงไม้ชื้น ใต้ขอบบัว วงกบ พื้นไม้
• ไม้พอง–โป่ง–เป็นคลื่น, เคาะแล้ว เสียงโปร่ง
• รอยแตกผิวไม้เล็ก ๆ คล้าย รูระบาย–ช่องทิ้งมูล
• โซนที่ อับชื้น–ระบายอากาศไม่ดี มีคราบรั่ว–ซึม หรือคอนเดนเสท

ความเสียหายที่พบบ่อย

• วงกบ–ประตู–หน้าต่าง ปิดไม่สนิท จากเนื้อไม้พรุน
• พื้นไม้–เฟอร์นิเจอร์ อ่อนแรง แตกหักง่าย
• โครงสร้างไม้ในโซนชื้น เสื่อมสภาพเร็ว ค่าซ่อมบำรุงบานปลาย

แผนจัดการแบบ IPM (Integrated Pest Management)

1) ตัด “ความชื้น” ต้นเหตุอันดับหนึ่ง

• ซ่อม รั่ว–ซึม–คอนเดนเสท (หลังคา/ท่อ/แอร์)
• ติดตั้ง/เพิ่ม ช่องระบายอากาศ ใต้พื้น–ใต้หลังคา
• ใช้ พัดลมดูดอากาศ–ลด RH เป้าหมาย < 60%

2) ปิดทางเข้า & ตัดอาหาร

• อุดรอยแตก–รอยต่อ–ช่องท่อ ที่ติดไม้
• ยกไม้–ลัง–กล่อง ไม่ให้สัมผัสดิน/ผนัง และจัดเก็บในที่แห้งโปร่ง

3) บำบัดไม้และจุดเสี่ยง

• ทา/อาบ “บอเรต” กับชิ้นส่วนไม้ (ทั้งเชิงป้องกันและกำจัดชั้นตื้น)
• Spot treatment: อัด/ฉีดสารลงโพรง–ช่องทิ้งมูลเฉพาะจุด
• เปลี่ยนไม้เสียหายหนัก แล้ว ซีล–เคลือบ–ทาบอเรต ก่อนติดตั้งใหม่

4) เฝ้าระวังต่อเนื่อง

• ตรวจทุก 1–3 เดือน โดยเฉพาะหลังฝน
• จดบันทึก/ถ่ายรูป จุดพบมูล–โพรง–ความชื้น เทียบแนวโน้ม
• หากพบหลายจุด/ลุกลาม ให้ผู้เชี่ยวชาญประเมิน บำบัดเชิงระบบ (เช่น รมทั้งยูนิตสำหรับเฟอร์นิเจอร์หรือพื้นที่จำกัด)

เช็กลิสต์ 45 วินาที (ติดตู้เครื่องมือ)

• ซ่อมรั่ว–ซึมครบ, RH ห้องเสี่ยง < 60%
• อุดรอยแตกพื้น–ผนัง–ช่องท่อที่สัมผัสไม้
• ไม้เข้าใหม่ ตรวจ–ซีล–ทาบอเรต ก่อนใช้งาน
• ไม่มีไม้/ลัง ชิดผนัง–แตะพื้น
• นัด ตรวจซ้ำรายไตรมาส

FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ ปลวกนีโอเทอร์เมส (Neotermes) 

คำถามที่ 1 ปลวกไม้ชื้น Neotermes ต่างจาก “ปลวกใต้ดิน/ปลวกไม้แห้ง” ยังไง—ดูให้ชัวร์ภายใน 60 วินาที

ดูจากร่องรอย + สภาพแวดล้อม

• Neotermes (ปลวกไม้ชื้น): รักความชื้นสูง อยู่–กิน ในเนื้อไม้ชื้น/ผุ; พบบ่อยใกล้ห้องน้ำ ใต้ซิงก์ ใต้หลังคารั่ว
• สัญญาณ: ไม้พอง/โป่ง เคาะแล้วเสียงโปร่ง, มี “ก้อนมูลหลวม ๆ” (เพราะชื้น) ใต้บัว/วงกบ, รูเข็มเล็ก ๆ สำหรับทิ้งมูล/ระบายอากาศ
• ปลวกใต้ดิน (Subterranean): ต้องพึ่งดิน—จะมี ท่อดิน ไล่ตามผนัง/คานคอดินเพื่อเข้าถึงไม้
• ปลวกไม้แห้ง (Drywood): อยู่ในไม้แห้ง ความชื้นต่ำ; มูลเป็นเม็ดทรายแห้งแข็ง กองสะอาด ๆ ใต้รูเข็ม

เช็กลิสต์ดูเร็ว: ถ้า “ชื้น + ไม่มีท่อดิน + มูลเป็นก้อนหลวม” → ชี้ไปที่ Neotermes สูง

คำถามที่ 2 เจอ “ก้อนมูล/ผงไม้ชื้น” ใต้บัวผนัง–วงกบ ทำอะไรใน 24 ชั่วโมงแรกให้ถูกทาง

เป้าหมาย = ตัดความชื้น + เก็บหลักฐาน + กักปัญหา

1. หยุดแหล่งชื้นทันที: ซ่อมรั่ว/ซึม/คอนเดนเสท เปิดพัดลม–ลด RH ให้ < 60%
2. เก็บหลักฐาน: กวาดมูลใส่ถุง/ถ่ายรูป–ปักหมุดพิกัด เพื่อดูว่ามี “กองใหม่” โผล่ซ้ำไหม
3. กักบริเวณ: ปิดรอยแตกผิวไม้ชั่วคราว (เทปกระดาษ/พลาสติก) กันมูลกระจาย—อย่าเพิ่งทุบ/เลาะพร่ำเพรื่อ
4. อย่าฉีดสเปรย์แรง ๆ มั่วจุด: มัก “ไล่ลึก” แต่ไม่จบ วางนัดตรวจเชิงลึกเพื่อตีวงโพรงจริง
5. ภายใน 48–72 ชม.: เจาะสำรวจ/ส่องปลายเข็ม หากยืนยันจุด ให้ สปอตทรีต + ทา/อาบบอเรต กับไม้แห้งสนิทบริเวณรอบ ๆ

คำถามที่ 3 ต้อง “รมทั้งหลัง” ไหม? เลือกกำจัด–ป้องกันแบบไหนให้คุ้มและยั่งยืน (IPM Roadmap)

คิดแบบขั้นบันได (จากต้นเหตุ → มาตรการเฉพาะจุด → มาตรการทั้งยูนิต)

ขั้นที่ 1 — จุดยืนยัน:

• Spot treatment: อัด/ฉีดสารลงโพรงผ่านรูเข็ม
• Borate (ทา/อาบ): ใช้กับไม้ แห้งสนิท ป้องกันซ้ำชั้นตื้นได้ดี
• Heat/Cold เฉพาะชิ้นงาน: อบร้อน/แช่แข็งเฟอร์นิเจอร์ที่ยกออกได้

ขั้นที่ 2 — หลายจุด/หาโพรงไม่ครบ:

• Fumigation (ทั้งยูนิต/ทั้งหลัง): เคลียร์โพรงทั้งระบบ แต่ ไม่มีฤทธิ์ตกค้าง → ต้องปิดผิว/ซีลไม้ + บอเรต + คุมความชื้นต่อเนื่อง

สูตรเลือกแบบเร็ว:

• เจอ จุดเดียวชัด → Spot + Borate + คุม RH
• เจอ หลายห้อง/หาต้นตอไม่ได้ → Fumigation แล้วทำ ซีลผิว + Borate + คุมชื้น
• ทุกกรณี → ตั้ง ตารางตรวจ 1–3 เดือน ดู “มูลใหม่–รูเข็ม–คราบชื้น” และอัปเดตแผนที่ฮอตสปอต