ปลวก น้ำนอง
HOSPITALITERMES TERMITE

ชื่อสามัญ: HOSPITALITERMES
ชื่อวิทยาศาสตร์: Hospitalitermes ataramensis
Family: Termitidae
Order: Blattodea

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา

ลักษณะหนวด : ลูกปัด (moniliform)
ลักษณะปีก : แบบบางใส (membrane)
ลักษณะปาก : กัดกิน (chewing type)
ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)
ลักษณะทั่วไป : มีความยาวลำตัวประมาณ 3 mm. ส่วนหัว (head capsule) กลม สีน้ำตาลแดง ลำตัวสีน้ำตาลเข้มเกือบดำ ส่วนกราม (mandible) ลดรูปไปเป็นงวง (nasus) ส่วนอกปล้องแรก (pronotum) ลักษณะคล้ายอานม้า ขายาว

ปลวก มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : ตัวเมียวางไข่ชุดแรก 15-30 ฟอง สามารถวางไข่ได้มากถึงครั้งละ 1,000 ฟอง ระยะฟักใช้เวลา 2-4 สัปดาห์ ไข่มีสีขาวขนาดเล็กกลม
• ตัวอ่อน (larva) : มีสีขาว คล้ายตัวเต็มวัย มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างทีละน้อย โดยปีกยังไม่เจริญ
• ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุขัย 4 ปี แต่นางพญามีอายุขัยประมาณ 20 ปี หรือมากกว่านั้น

แหล่งอาหาร : กินไลเคน (Lichen feeding termite) รา สารหร่ายที่เกาะอยู่ตามต้นไม้ ท่อนไม้ รวมถึงเศษไม้ และใบไม้ ออกหาอาหารกลางแจ้งโดยการเดินเป็นขบวน
แหล่งอาศัย : เป็นปลวกสร้างรังขนาดเล็ก (carton-nest building termite) รังมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันไป อยู่บนพื้นดิน หรือเหนือพื้นดิน ตามโคนต้นไม้ บนต้นไม้
การแพร่กระจาย : กระจายอยู่ทั่วป่าฝนเขตร้อนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
พฤติกรรม : เป็นสัตว์สังคม แบ่งเป็นระบบวรรณะ

วรรณะงาน (worker) : เป็นแรงงานภายในรัง มีหน้าที่หาอาหาร เก็บอาหาร สร้างรัง ซ่อมแซมรัง ป้อนอาหารตัวอ่อน วรรณะสืบพันธุ์ และปลวกทหาร
วรรณะทหาร (soldier) : มีหน้าที่ปกป้องรังเท่านั้น มีหัวขนาดใหญ่ทีมีกรามใหญ่มากจนไม่สามารถกินอาหารเองได้ จึงต้องอาศัยปลวกงานคอยป้อนอาหารเหมือนกับพวกตัวอ่อน
วรรณะสืบพันธุ์ : ประกอบด้วยตัวผู้และตัวเมียที่เจริญพันธ์เรียกว่าราชาและราชินีปลวกราชินีปลวกมีหน้าที่ในการวางไข่สำหรับสืบพันธุ์ ราชาปลวกจะผสมพันธ์กับราชินีตลอดทั้งชีวิต ในบางสปีชีส์ส่วนท้องของราชินีปลวกขยายขนาดใหญ่มากเพื่อเพิ่มความเจริญพันธ์

เอกสารอ้างอิง

"Photos and Info on Ants and Termites of Malaysia: Hospitalitermes". Photos and Info on Ants and Termites of Malaysia. 2010-07-29. Retrieved 2020-10-15.

สำนักงานความหลากหลายทางชีวภาพด้านป่าไม้ กรมป่าไม้. (ม.ป.ป.). ปลวก (Hospitalitermes ataramensis). แหล่งที่มา: ttp://biodiversity.forest.go.th/index.php?option=com_dofinsect&id=763&view=showone&Itemid=73, 7 กันยายน 2565