อาการเกิดพิษของวัตถุอันตราย | กลุ่มคลอโรนิโคตินิล
อาการพิษ “กลุ่มคลอโรนิโคตินิล (นีโอนิโคตินอยด์)” โดยเฉพาะ อิมิดาโคลพริด: สังเกตอาการ–ปฐมพยาบาล–แนวทางปลอดภัย (ฉบับบ้านและสถานประกอบการ)
สารกำจัดแมลงกลุ่ม คลอโรนิโคตินิล/นีโอนิโคตินอยด์ (เช่น อิมิดาโคลพริด – imidacloprid) ออกฤทธิ์ต่อ ระบบประสาทของแมลง แต่หากคนได้รับสัมผัสผิดวิธี อาจเกิดอาการพิษได้ บทความนี้สรุป สัญญาณเตือนที่ต้องรู้, ขั้นตอนปฐมพยาบาลทีละข้อ, และ เช็กลิสต์ความปลอดภัย ที่นำไปใช้ได้จริง

สรุปเร็ว (สำหรับหน้าแรก/ฟีเจอร์สไนป์เพ็ต)
- อาการพิษเด่น: ซึม, หายใจขัด, สั่น/กระตุก
- ทำทันที: หยุดงาน–ออกจากแหล่งสาร–ปฐมพยาบาลตามช่องทางสัมผัส–นำฉลาก/ภาชนะไปพบแพทย์
- ห้ามทำ: ไม่ทำให้อาเจียนเอง เว้นฉลากสั่งชัดเจน / อย่าช่วยในที่ปนเปื้อนโดยไม่มีอุปกรณ์ป้องกัน
อาการเกิดพิษของกลุ่มคลอโรนิโคตินิล (เน้นอิมิดาโคลพริด)
- ระบบประสาท/พฤติกรรม: ซึม เหม่อ สั่น เกร็ง/กระตุก
- ระบบหายใจ: หายใจลำบาก หอบ แน่นหน้าอก
พบอาการข้างต้น อย่างใดอย่างหนึ่ง ให้หยุดทำงาน ปฐมพยาบาล และไปพบแพทย์ทันที
ขั้นตอนปฐมพยาบาล (ทำตาม “ช่องทางสัมผัส”)
1) สัมผัสผิวหนัง/เส้นผม
- ถอดเสื้อผ้าที่ปนเปื้อน ทันที
- ล้างผิว/เส้นผมด้วยน้ำและสบู่ จำนวนมาก เลี่ยงขัดถูแรง
- ซับให้แห้ง คลุมผ้าสะอาดหลวม ๆ
- เสื้อผ้าที่เปื้อน ทิ้ง/ซักแยก จากผ้าปกติ
2) เข้าตา
- แหกหนังตา ล้างผ่านตาด้วยน้ำสะอาด ต่อเนื่อง 15 นาที
- ปิดตาด้วยผ้าสะอาด → ไปพบแพทย์ทันที
- ห้ามหยอดสาร/ยานอกจากแพทย์สั่ง
3) สูดดม
- เคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปที่อากาศถ่ายเท (ไม่ให้ผู้ป่วยเดินเอง)
- คลายเสื้อผ้า ให้อบอุ่น–สงบ จัดท่าเปิดทางหายใจ
- หากหายใจผิดปกติ/ชัก ให้ ช่วยหายใจ และโทรฉุกเฉิน
4) เข้าทางปาก
- ยังไม่กลืน: บ้วนปากด้วยน้ำมาก ๆ แล้วดื่มน้ำ/นม
- กลืนแล้ว: อย่าทำให้อาเจียนเอง เว้นฉลากระบุชัด
- ห้ามทำให้อาเจียน หากผู้ป่วยหมดสติ/ชัก หรือเป็นผลิตภัณฑ์สูตร EC/OL (เสี่ยงสำลักตัวทำละลายปิโตรเลียมเข้าปอด)
- นำ ฉลาก/ภาชนะ ไปให้แพทย์ดูทุกครั้ง
9 เช็กลิสต์ความปลอดภัยเมื่อใช้ “อิมิดาโคลพริด”
- อ่านฉลาก–SDS และปฏิบัติตาม อัตราผสม/วิธีใช้ เคร่งครัด
- สวม PPE ครบ (ถุงมือ แว่น หน้ากาก เสื้อแขนยาว)
- ผสม/พ่นในพื้นที่ อากาศถ่ายเท หลีกเลี่ยงลมย้อนหน้า
- คลุม/เก็บ อาหาร–น้ำดื่ม–ภาชนะ ให้พ้นการปนเปื้อน
- ไม่ผสมเข้มข้นเกินคำแนะนำ ไม่ได้ผลดีขึ้น แต่อันตรายเพิ่ม
- เก็บในภาชนะเดิม ปิดฝา ล็อกได้ พ้นมือเด็ก–สัตว์เลี้ยง
- ล้างมือ–อาบน้ำหลังใช้งาน ซักชุดทำงานแยก
- พบอาการผิดปกติ หยุดงานทันที และประเมินอาการ
- บันทึก “ชื่อผลิตภัณฑ์–ล็อต–เวลาใช้–อาการ” เพื่อสื่อสารกับแพทย์
ขั้นตอนก่อน–ระหว่าง–หลังเกิดเหตุ (ช่วยให้คุมสถานการณ์ได้)
ก่อนใช้
- เตรียม จุดล้างฉุกเฉิน/น้ำสะอาด และชุดปฐมพยาบาล
- ซ้อมเส้นทางหนี–ติดต่อฉุกเฉิน (1669)
ขณะเกิดเหตุ
- เก็บข้อมูลผู้ป่วย (ชื่อ/ปริมาณ/ทางสัมผัส/เวลา/อาการ/ประวัติยา–แอลกอฮอล์)
- เก็บ ฉลาก–ภาชนะ–อุปกรณ์ และระบุจุดหก/เปื้อน
หลังเหตุ
- ทำความสะอาดพื้นที่ตามคู่มือความปลอดภัย
- ทบทวนสาเหตุ–อุดช่องโหว่ (PPE/ขั้นตอน/การฝึกอบรม)
สรุป
อิมิดาโคลพริดในกลุ่มนีโอนิโคตินอยด์มีประสิทธิภาพสูงต่อแมลง แต่สำหรับผู้ใช้ สัญญาณเตือนที่ต้องรู้คือ “ซึม–หายใจขัด–สั่นกระตุก” การปฐมพยาบาลที่ถูกต้องและการใช้งานตามฉลากพร้อม PPE คือกุญแจลดความเสี่ยง ให้ปลอดภัยทั้งผู้ใช้–ผู้อยู่อาศัย–สิ่งแวดล้อม
FAQ : — 3 คำถามยอดฮิต ของ อาการพิษ “กลุ่มคลอโรนิโคตินิล/นีโอนิโคตินอยด์” (โฟกัสอิมิดาโคลพริด)
คำถามที่ 1 อิมิดาโคลพริด “อันตรายไหม” ใช้ในบ้านได้หรือเปล่า—และปลอดภัยกับเด็ก/สัตว์เลี้ยงแค่ไหน?
อิมิดาโคลพริดพิษต่อคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ค่อนข้างต่ำเมื่อใช้ถูกฉลาก แต่รับมาก ๆ/ใช้ผิดวิธี เสี่ยงซึม–หายใจขัด–สั่น/กระตุก ได้ เสมอให้ทำดังนี้:
- ใช้ สูตรที่ระบุสำหรับในอาคาร เท่านั้น, เปิดระบายอากาศ, หลีกเลี่ยงโซนเด็ก/สัตว์เลี้ยง/ภาชนะอาหาร
- วางเหยื่อ/เจล เป็นจุดเล็ก ๆ ในซอก ไม่ป้ายกว้าง ๆ, เก็บผลิตภัณฑ์ พ้นมือเด็ก–สัตว์เลี้ยง
- กลางแจ้งให้เลี่ยงพืชมีดอก/ช่วงมีผึ้ง—นีโอนิโคฯ กระทบผึ้งได้
คำถามที่ 2 เผลอ “โดนผิว/เข้าตา/สูดดม/กลืน” อิมิดาโคลพริด—ทำอะไรใน 1 นาทีแรก (ขั้นตอนสั้น จำง่าย)
- ผิว/ผม: ถอดเสื้อที่เปื้อน → ล้างน้ำ+สบู่เยอะ ๆ (ไม่ถูแรง) → ซับแห้ง คลุมผ้าสะอาด
- ตา: แหกหนังตา ล้างผ่านตา 15 นาทีเต็ม → ปิดตาไปพบแพทย์
- สูดดม: พาออกอากาศถ่ายเท (อย่าให้เดินเองถ้ามึน) → จัดท่าเปิดทางหายใจ
- เข้าปาก: บ้วนปาก ดื่มน้ำ/นม; ห้ามทำให้อาเจียนเอง เว้นฉลากสั่งชัด
คำถามที่ 3 มียาแก้พิษไหม? เมื่อไรต้องไปโรงพยาบาล และควรบันทึกอะไรให้หมอ
- ยังไม่มี “ยาแก้พิษเฉพาะ” สำหรับนีโอนิโคตินอยด์ การรักษาเป็นแบบ ประคับประคองตามอาการ
- ไปโรงพยาบาลทันทีเมื่อ: หายใจขัด/แน่นอก, ซึมลง/พูดไม่ชัด, สั่น–กระตุก/ชัก, เด็กเล็ก–ผู้สูงอายุ–สตรีมีครรภ์ได้รับสารแม้เล็กน้อย
- ควรนำไปให้แพทย์ดู: ฉลาก/ภาชนะ, เวลา–ปริมาณ–ทางสัมผัส, อาการที่เกิด, ยาหรือแอลกอฮอล์ที่ใช้, และบันทึก “ชื่อผลิตภัณฑ์–ล็อต–เวลาที่ใช้/สัมผัส” เพื่อเร่งการวินิจฉัย
ท่องไว้: ซึม–หายใจขัด–สั่น = ไปโรงพยาบาล | ใช้สารอย่างปลอดภัย = อ่านฉลาก + PPE + ระบายอากาศ + เก็บให้พ้นเด็ก/สัตว์เลี้ยง




