รู้จัก “แมลงวันทอง” ให้ทะลุ (ทำไมต้องสนใจ)

ชื่อวิทยาศาสตร์: Bactrocera dorsalis (Hendel) | วงศ์ Tephritidae | อันดับ Diptera
จุดสังเกต: ลำตัวยาวราว 8 มม., ปีกใสมีแถบเข้ม, อกมีแถบเหลือง ปากแบบ sponging หนวด aristate ขาคู่หน้าติดอกส่วนหน้า ขาคู่หลังอยู่ตอนท้ายอกล้ำไปท้อง

วงจรชีวิต (Complete Metamorphosis)

• ไข่: 1–3 วัน – วางใน/บนผิวผล (ช่วงผลเริ่มแก่จนใกล้สุก)
• ตัวหนอน (larva): 5–9 วัน – กัดกินเนื้อผลแถวขั้ว/เนื้ออ่อน
• ดักแด้ (pupa): 10–12 วัน – สีน้ำตาลเป็นปล้อง

• ตัวเต็มวัย (adult): อยู่ได้นาน ~90 วัน (สืบพันธุ์ต่อเนื่อง)

อาการ-ความเสียหายที่ต้องรีบจัดการ

• รอย “แทงไข่” บนผิวผล → จุดเน่า และเชื้อโรคทุติยภูมิ
• เนื้อผลเป็นโพรง/นิ่ม → ร่วงก่อนเก็บเกี่ยว สูญเสียผลผลิต-คุณภาพตลาด

• ระบาดเป็นวงกว้าง เมื่อละเลยการจัดการผลร่วงและเศษพืช

กลยุทธ์ IPM สำหรับแมลงวันทอง (ใช้ได้จริง ตั้งแต่ไร่ถึงโรงคัด)

1) สุขศาสตร์แปลง (ต้นทุนต่ำ ผลชัด)

• เก็บผลร่วง และผลเสียทุกวัน → ฝังดิน/กำจัดอย่างถูกวิธี

• ทำความสะอาดโคนต้น-ร่องน้ำ ลดแหล่งฟักตัว

2) ปิดกั้นการวางไข่

• ห่อผลตั้งแต่ระยะอ่อน (กระดาษสีน้ำตาลหนา/ถุงพลาสติกใสมีรูระบาย) ช่วยลดการ “แทงผล” ได้มาก

3) เฝ้าระวัง-ลดประชากรแบบแม่นยำ

• เหยื่อล่อโปรตีน วางเป็นจุด-พ่นเป็นแนวล่อเฉพาะจุดเสี่ยง (ขอบแปลง/แนวพุ่ม)

• กับดักฟีโรโมน (methyl eugenol + สารฆ่าแมลง) ดึงดูดตัวผู้ → ตัดโอกาสผสมพันธุ์ ลดประชากรรวม

4) เคมีภัณฑ์ “เท่าที่จำเป็น”

• ใช้พ่น เป็นหย่อม (bait spray) รอบพุ่ม/แนวบินเข้าหา ทุก 4–5 วันช่วงระบาด ตามคำแนะนำฉลาก

• จับคู่กับมาตรการ 1–3 เพื่อ ลดความถี่-ปริมาณการพ่น และชะลอการดื้อยา

เคล็ดลับมืออาชีพ: ตั้ง จุดตรวจ (monitoring stations) นับแมลงในกับดักทุกสัปดาห์ ทำ กราฟแนวโน้ม เพื่อปรับเวลาห่อผล เพิ่ม/ลดจำนวนกับดัก และกำหนดช่วงพ่นเหยื่อเฉพาะจุดเท่านั้น

เช็กลิสต์ “แปลงพร้อมสู้แมลงวันทอง”

• เก็บผลร่วงทุกวัน
• ห่อผล ก่อน เข้าสู่ระยะหอม/เปลี่ยนสี
• ติดตั้ง กับดักฟีโรโมน แบบถาวร (เพิ่มความหนาแน่นช่วงก่อน-ระบาด)
• พ่นเหยื่อโปรตีน/เหยื่อล่อ แบบเป็นจุด ไม่ใช่พ่นทั้งแปลง
• จดบันทึก-นับแมลงในกับดัก ปรับแผนตามข้อมูลจริง

ติดต่อเราได้ที่

Green Agroscience Co., Ltd.
Tel: 081-421-8517, 081-905-6566, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995, 02-374-7118-9
Email: customer-service@greenbestproduct.com
Website: greenbestproduct.com | Facebook: fb.me/greenbestproduct4you | Line: @greenbestproduct

FAQ  3 คำถามยอดฮิต ของ แมลงวันทอง (Oriental Fruit Fly)

คำถามที่ 1 มีกลวิธี “ไม่พึ่งสารเคมีหนัก” ไหม—เอาอยู่แค่ไหน?

มี และได้ผลดีเมื่อทำเป็นชุด

• สุขศาสตร์แปลงเข้มข้น: เก็บผลร่วง–ผลเสียทุกวัน (ฝังลึก ≥30 ซม. หรือใส่ถุงปิดสนิททิ้ง) ตัดวงจรตัวหนอน→ดักแด้
• ห่อผลให้ไว: เริ่มห่อเมื่อผลพอดีมือ ก่อนเริ่มหอม/เปลี่ยนสี
• มวลกับดัก (mass trapping): ใช้กับดักฟีโรโมน methyl eugenol สำหรับตัวผู้ + เหยื่อโปรตีน/จุดล่อสำหรับตัวเต็มวัยรอบพุ่ม (พ่น/แขวน “เป็นจุด” ไม่คลุมทั้งแปลง)
• เสริมชีวภัณฑ์: เลือกเหยื่อโปรตีนผสมสารออกฤทธิ์ชีวภาพ (เช่น สไปโนซาด) ตามฉลาก → ลดผลกระทบต่อศัตรูธรรมชาติ

คำถามที่ 2 ฝนแรก–อากาศร้อนมีผลยังไง ควรเริ่มมาตรการเมื่อไรถึงคุ้มสุด?

หลังฝน/ช่วงร้อนชื้นคือ “หน้าต่างระบาด” ที่ไข่–หนอนฟักเร็วและตัวเต็มวัยชุกขึ้น ให้เริ่ม 3 อย่าง ก่อนยอดจับพุ่ง:

1. ติดตั้งกับดักฟีโรโมนถาวร (เริ่ม 10–20 กับดัก/เฮกตาร์ แล้วปรับจากยอดจับรายสัปดาห์)
2. ห่อผลลอตแรก ทันทีที่ผลเริ่มโต และเร่งปิดงานให้ครบก่อนผลหอม/เปลี่ยนสี
3. ตั้งตารางเหยื่อโปรตีนแบบเป็นจุด ทุก 4–7 วัน “เฉพาะช่วง” ที่ยอดจับสูง จากกราฟ monitoring

คำถามที่ 3 สวนหลังบ้าน/พื้นที่ใกล้บ้าน มีเด็ก–สัตว์เลี้ยง คุมยังไงให้ปลอดภัย?

• เลือกวิธีไม่พ่นก่อน: ห่อผล + เก็บผลร่วง + กับดักฟีโรโมน/เหยื่อโปรตีนแบบแขวน “สูงจากมือเด็ก–สัตว์” และทำป้ายเตือน
• ใช้เหยื่อแบบจุดในภาชนะปิด: ถ้าจำเป็น เลือกเหยื่อโปรตีนที่ขึ้นทะเบียน ใช้ปริมาณน้อย ใส่ถ้วย/ขวดมีฝาเจาะรู แขวนในร่มพุ่ม ไม่ให้หยดลงพื้น
• กำหนดโซนปลอดกิจกรรม: เว้นระยะจากสนามเด็กเล่น/ทางเดิน, เก็บ–ล้างอุปกรณ์ทันทีหลังใช้งาน
• เอกสารฉลากคือกฎหมาย: อ่านฉลากทุกครั้ง เคารพช่วงเว้นก่อนเก็บเกี่ยว (PHI) และเก็บเหยื่อ/สารให้พ้นมือเด็ก–สัตว์เลี้ยงเสมอ