หนูหริ่งนาหางสั้น คือใคร? (Fawn-colored mouse, Mus cervicolor)

• ขนาดเล็กมาก: หัว-ลำตัว 7–9.5 ซม., หาง 5–7 ซม., หนักราว 8–17 กรัม
• ลักษณะเด่น: ขนหลังน้ำตาลส้มถึงเทา ใต้ท้องขาวอมเทา หางสั้นกว่าลำตัว รวมถึงหูและตีนหลังขนาดเล็กตามสัดส่วน
• นิสัย: ออกหากินกลางคืน ตื่นตัวสูง ขุดโพรงสั้นแต่มี “หลายทางหนี” เพื่อความปลอดภัย
• อาหารโปรด: ธัญพืช (ข้าว ข้าวโพด ถั่ว) และแมลง
• ถิ่นอาศัย: รอยแตกของดิน พงหญ้าหนาทึบ บางครั้งในรังนกร้าง

• การกระจาย: กว้างในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้—เนปาลตะวันออก เมียนมา ไทย ลาว กัมพูชา เวียดนามตอนกลาง–ใต้

วงจรชีวิต: สั้น กระชับ แต่ขยายพันธุ์ไว

• ตั้งท้อง ~20 วัน เฉลี่ย 5–6 ตัว/ครอก
• หย่านม ~3 สัปดาห์ → โตเต็มวัยเร็ว

• อายุขัย 12–18 เดือน (บันทึกสูงสุด ~3 ปี)

การโตไว + อยู่รวมใกล้แหล่งอาหาร ทำให้ประชากรเพิ่มเร็วหากไม่จัดการเชิงระบบ

ความเสี่ยงต่อสุขภาพสาธารณะ

หนูกลุ่มนี้เกี่ยวข้องกับโรคจากเชื้อแบคทีเรีย/ไวรัสที่ปนเปื้อนในปัสสาวะ อุจจาระ น้ำลาย หรือการกัด/ข่วน เช่น

• ไข้ฉี่หนู (Leptospirosis)
• LCMV (เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากไลมโฟซัยติกโคริโอเมนิงไจติสไวรัส)
• Hantavirus, Q fever

• โรคทางเดินอาหาร (เช่น Salmonella, Campylobacter)

การรู้จักร่องรอยหนูและปิดกั้นเส้นทางจึงสำคัญมากสำหรับบ้าน โรงเก็บ โรงงานอาหาร และฟาร์มเลี้ยงสัตว์

สัญญาณเตือนว่ามี “หนูหริ่งนาหางสั้น” ในพื้นที่

• รอยกัดแทะเมล็ดพืช/ถุงบรรจุ
• ทางวิ่งเล็ก ๆ ตามแนวผนัง/พงหญ้า
• มูลขนาดเล็กแห้งทรงกระสวย

• โพรงสั้นหลายปากทาง—มักตามดินแตกร้าว/พงหญ้าทึบ

กลยุทธ์ IPM: คุมหนูอย่างยั่งยืน (ทำจริงได้ทันที)

1) สุขาภิบาล & โครงสร้าง (ลดอาหาร–ที่อยู่–ทางเข้า)

• เก็บธัญพืชบนพาเลตสูงจากพื้น ≥30 ซม. เว้นจากผนัง 0.5–1 ม.
• ปิดรอยแตก ซ่อมช่อง/ท่อ ใช้ตะแกรงลวดช่อง 0.5–1.2 ซม.

• ตัดหญ้า เคลียร์พงรอบคลัง/โรงเรือน ลดแหล่งซ่อน

2) ดักจับเชิงรุก (ไม่ใช้สารเคมีเป็นตัวตั้ง)

• ใช้สถานีกลไก/กรงดักวาง ตามแนวผนัง–จุดมืด–เส้นทางวิ่ง
• ตรวจเช็คและบันทึกสัปดาห์ต่อสัปดาห์ เพื่อปรับตำแหน่งให้โดนทางวิ่งจริง

3) เหยื่อ/สารกำจัด (เมื่อจำเป็นเท่านั้น)

• เลือกสูตร/ตำแหน่งปลอดภัยจากคน-สัตว์เลี้ยง
• ทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญเพื่อป้องกัน “ดื้อเหยื่อ” และลดความเสี่ยงสิ่งแวดล้อม

4) ติดตามผล & เอกสาร

• ทำแผนผังจุดวางกับดัก–สถิติการจับ–การปิดช่องทาง → ใช้ชี้วัดความคุ้มค่าและผ่านการตรวจมาตรฐานอาหาร

ต้องการทีมมืออาชีพช่วยออกแบบระบบป้องกันหนู?

Green Agroscience พร้อมให้คำปรึกษา ออกแบบแผน IPM และสื่อการฝึกอบรมทีมปฏิบัติการในหน้างาน
Tel: 081-421-8517, 081-905-6566, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995, 02-374-7118-9
Email: customer-service@greenbestproduct.com

FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ หนูหริ่งนาหางสั้น (Mus cervicolor)

คำถามที่ 1 แยก “หนูหริ่งนาหางสั้น” ออกจากหนูบ้าน/หนูทุ่งชนิดอื่นยังไง?

คำตอบ

• สัดส่วนหาง: หาง สั้นกว่าลำตัว ชัด (ต่างจาก Mus caroli ที่หางยาวพอๆ/ยาวกว่า)
• สี–ขน: หลัง น้ำตาลส้มถึงเทา, ท้อง ขาวอมเทา, ขนค่อนข้างละเอียด; หูและตีนหลัง เล็กตามสัดส่วน
• พฤติกรรมรัง: ขุด โพรงสั้นหลายปากทาง ในดินแตกร้าว/พงหญ้าทึบ
• พื้นที่พบ: ขอบแปลงเกษตร–พงหญ้า มากกว่าลึกเข้าไปในอาคาร

คำถามที่ 2 กำจัดให้เร็วแบบปลอดภัยอาหาร—เริ่มตรงไหนก่อน?

คำตอบ

• สุขาภิบาลก่อน: เก็บธัญพืช/เมล็ดร่วง, ปิดฝาขยะ, ยกของบนพาเลต ≥30 ซม. และห่างผนัง 0.5–1 ม.
• ปิดช่องเข้า: ซีลรอยแตก <1 ซม., ตะแกรง 0.5–1.2 ซม., แผ่นกันหนูประตูสูง ~60 ซม.
• กับดักเชิงกล (ตัวตั้ง): สถานีกลไก/กรงดักตามแนวผนัง–แนวท่อ ทุก 5–10 ม.; กาวดักใช้เฉพาะจุดแคบ/ทางบังคับ
• เหยื่อ (เมื่อจำเป็น): ใช้ใน สถานีล็อกกุญแจ เท่านั้น และทำ rotation สารออกฤทธิ์ เพื่อลดโอกาสดื้อ
• ติดตามผล: บันทึก “จับต่อคืน/การกินเหยื่อ” รายสัปดาห์ → ย้ายจุดไปยังฮอตสปอตจริง

คำถามที่ 3 วางเหยื่อแล้ว “ไม่กิน” เพราะอะไร แก้อย่างไรให้เห็นผลใน 14 วัน?

คำตอบ

วิธีแก้ทีละขั้น:

• ตัดคู่แข่งอาหารทุกวัน (กวาดเมล็ด–ทำความสะอาด)
• Pre-bait 2–3 คืน (เหยื่อเปล่าไร้สาร) ให้คุ้นที่ → ค่อยสลับเป็นเหยื่อจริง
• วางชิดผนัง/แนวท่อ/ขอบพงหญ้า ระยะ 5–10 ม. ต่อจุด
• หลีกเลี่ยงฉีดน้ำยากลิ่นแรงทับตำแหน่งเหยื่อ