โปรไฟล์สปีชีส์แบบเร็ว

• ขนาดกายภาพ: หัว–ลำตัว ~6.2–9.5 ซม., หาง ~6.5–9.5 ซม., น้ำหนัก ~11.5–19.5 กรัม
• สี–ลักษณะเด่น: หลังน้ำตาลอมเทา ขนแข็ง หน้าท้องขาวอมเทา หางยาวเท่าหรือยาวกว่าลำตัว
• พฤติกรรม: ออกหากินกลางคืน ชอบสร้างรังหลายจุด อาจอยู่เป็นกลุ่ม
• ถิ่นอาศัย: ทุ่งนา โพรงหญ้า รอยแตกตามหิน/โคกดิน พื้นที่เพาะปลูก–ป่า ใกล้ที่อยู่อาศัยมนุษย์
• อาหาร: เมล็ดพืช แมลง (เช่น ตั๊กแตน) และสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง

• การกระจาย: เอเชียตะวันออกเฉียงใต้–เอเชียตะวันออก (ไทย ลาว เวียดนาม จีน ญี่ปุ่น ฯลฯ)

วงจรชีวิต & การสืบพันธุ์ (ชี้เป้าจุดอ่อนเพื่อวางแผนควบคุม)

• ตั้งท้อง ~21 วัน เฉลี่ยครอกละ 6–12 ตัว
• หย่านม ~3 สัปดาห์

• อายุขัยตัวเต็มวัย ~12–18 เดือน

การรู้ช่วงวัยทำให้กำหนดเวลา บำรุงรักษา–ปิดช่องทางเข้า–ติดตั้งกับดัก/เหยื่อ ได้ตรงจังหวะ ลดประชากรได้คุ้มกว่า

ความเสี่ยงต่อสุขภาพและความปลอดภัยอาหาร

หนูในสกุล Mus รวมถึง M. caroli เกี่ยวข้องกับโรคจากหนู เช่น ไข้ฉี่หนู (Leptospirosis), LCMV, Hantavirus, Q fever และโรคทางเดินอาหารที่ปนเปื้อนมูล–ปัสสาวะ–น้ำลายหนู โดยเฉพาะใน โรงงานอาหาร/คลังสินค้า/ตลาดสด ที่มีอาหารและความชื้นเป็นตัวดึงดูด

วิธีสังเกตการระบาด (Signs)

• มูลหนู/คราบปัสสาวะ บริเวณแหล่งอาหาร–เส้นทางเดิน
• รอยทาง/ขนติด ตามผนัง–ท่อ–คาน
• เสียงและกลิ่นสาบยามค่ำ
• เมล็ดพืช/บรรจุภัณฑ์ถูกกัดแทะ

กลยุทธ์ควบคุมแบบ IPM (ทำได้จริง ใช้ได้นาน)

1) สุขาภิบาล & โครงสร้าง (Non-chemical First)

• 5ส. คัดแยก–จัดระเบียบ–ทำความสะอาดสม่ำเสมอ
• ยกของสูงจากพื้น ≥30 ซม. และห่างผนัง 0.5–1 ม. เพื่อง่ายต่อการตรวจ/ทำความสะอาด
• ซีลช่องว่าง <1 ซม. ด้วยตะแกรงเหล็ก/สเตนเลส, แผ่นกันหนูประตูสูง ~60 ซม.
• จัดการวัชพืช/รอบอาคารโล่ง ลดที่หลบซ่อน

2) กำจัดทางกายภาพ–กลไก

• สถานีดักจับกลไก/กรงดัก ในเส้นทางเดินติดผนัง–ฐานราก
• กาวดัก ในจุดแคบ–แนวท่อ–หลังอุปกรณ์ (หมุนเวียนตำแหน่งทุก 1–2 สัปดาห์)

3) เหยื่อ/สารกำจัดหนู (ใช้เมื่อจำเป็นเท่านั้น)

• เลือก ชนิดออกฤทธิ์ช้า (anticoagulants) พร้อม สถานีเหยื่อแบบล็อกกุญแจ ลดการสัมผัสของคน–สัตว์เลี้ยง
• วางเหยื่อแบบ pulsing + ตรวจเติมสม่ำเสมอ ปรับแผนตามการกิน

หมายเหตุ: สำหรับ พื้นที่อาหาร ให้ยึด มาตรฐาน HACCP/GHP และคู่มือความปลอดภัยสารเคมีเสมอ

4) ติดตามผล & เอกสาร

• แผนผังจุดดัก/เหยื่อ + Trend analysis (จับ/คืน/สัปดาห์)
• KPI: ลดสัญญาณร่องรอย ≥80% ภายใน 4–8 สัปดาห์ (ขึ้นกับสภาพไซต์)
• ทบทวนทุกไตรมาส ปรับยุทธศาสตร์ตามฤดูกาล/ความเสี่ยงสินค้า

สรุปสำหรับผู้จัดการโรงงาน/อาคาร

• หนูหริ่งนาหางยาวมีรอบชีวิตสั้น–แพร่พันธุ์เร็ว → ต้อง ลงมือเร็วและต่อเนื่อง
• ชัยชนะอยู่ที่ โครงสร้าง+สุขาภิบาล+ติดตามผล มากกว่า “สารเคมีอย่างเดียว”
• เอกสาร–แผนผัง–ดัชนีติดตาม คือหัวใจของ การตรวจประเมินมาตรฐาน (HACCP/GHP/ISO 22000)

ต้องการทีมผู้เชี่ยวชาญช่วยวางระบบ IPM?

Green Agroscience พร้อมช่วยสำรวจหน้างาน ออกแบบแผน ป้องกัน–ควบคุม–ติดตามผล ให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมและข้อกำหนดอุตสาหกรรมของคุณ

ติดต่อเรา:
Tel: 081-421-8517, 081-905-6566, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995, 02-374-7118-9
Email: customer-service@greenbestproduct.com
Website: www.greenbestproduct.com

FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ หนูหริ่งนาหางยาว (Mus caroli)

คำถามที่ 1 แยก “หนูหริ่งนาหางยาว” ออกจากหนูบ้าน/หนูทุ่งชนิดอื่นให้ไวใน 10 วินาทีได้ยังไง?

คำตอบสั้น

ดู 4 จุดนี้:

1. หางยาวเท่าหรือยาวกว่าลำตัว (หนูบ้านหลายตัวหางสั้นกว่าเล็กน้อย)
2. ขนหลังมีขนแข็งปน สีน้ำตาลอมเทา; ท้องขาวอมเทา
3. ขนาดเล็ก หัว–ลำตัว ~6.2–9.5 ซม., น้ำหนัก ~11.5–19.5 กรัม
4. แหล่งอยู่ ชิดพื้นที่เกษตร/คันนา/พงหญ้า มากกว่าในอาคารลึก ๆ

ทิปภาคสนาม: วางกับดัก “สองโซน” คืนเดียว—ริมคันนา และ แนวผนังคลัง ผลจับจะบอกชนิดและเส้นทางจริงก่อนวางระบบเต็มรูปแบบ

คำถามที่ 2 วางเหยื่อแล้ว “ไม่กิน” เพราะอะไร? แก้ให้ได้ผลใน 14 วันต้องทำอย่างไร

สาเหตุฮิต

• อาหารคู่แข่ง สูง (เมล็ด/ธัญพืชหก, แมลงชุก)
• Neophobia กลัวของใหม่/กลิ่นแรง
• จุดวางไม่ใช่ทางบังคับ (ไม่ชิดผนัง–แนวท่อ–รอยพงหญ้า)

วิธีแก้ (เพลย์บุ๊กสั้น ๆ)

1. ตัดคู่แข่งอาหาร: เก็บเมล็ดร่วง–ปิดฝาขยะให้มิดทุกวัน
2. Pre-bait 2–3 คืน: วางเหยื่อ “เปล่า” (ไม่มีสาร) ให้คุ้นที่ → ค่อยสลับเป็นเหยื่อจริง
3. จุดบังคับทาง: วางชิดผนัง/แนวท่อ/ขอบพง ระยะ 5–10 ม. ต่อจุด
4. หมุนเวียนเบสเหยื่อ (ซีเรียล/พาสต้า/บล็อกพาราฟิน) ตามความชื้นหน้างาน
5. อย่าฉีดสเปรย์กลิ่นแรง ทับจุดเหยื่อ—หนูจะหลบ

คำถามที่ 3 โรงงานอาหารจะคุม Mus caroli ให้ “ผ่านออดิท” แบบ IPM ต้องตั้งระบบยังไง?

โครงสร้างพื้นฐาน (Baseline)

• Exclusion: ซีลช่องว่าง <1 ซม. ด้วยตะแกรงสแตนเลส 0.5–1.2 ซม.; แผ่นกันหนูประตูสูง ~60 ซม.
• Sanitation & 5ส.: ยกของ ≥30 ซม. จากพื้น, ห่างผนัง 0.5–1 ม., ตัดวัชพืชรอบอาคาร 0.5–1 ม. โล่งตรวจง่าย

ควบคุม & เฝ้าระวัง

• กับดักกลไก/กรง/กาว: ตามแนวผนัง–ท่อ–หลังอุปกรณ์ ทุก 8–12 ม. ภายใน / 5–10 ม. ภายนอก
• เหยื่อพิษ (เฉพาะจำเป็น): เฉพาะ สถานีล็อกกุญแจ นอกโซนผลิต; ทำ rotation สารออกฤทธิ์ และบันทึกล็อต–ปริมาณ
• เอกสารออดิทพร้อม: ผังจุดวาง (รหัสจุด), Log ตรวจ/เติม, กราฟแนวโน้ม (จับ/คืน–การกินเหยื่อ)