ไฮไลท์สำคัญที่ต้องรู้

• ขนาด & ลักษณะเด่น: ความยาวหัว–ลำตัว ~30.4–40 ซม. หาง ~14–20 ซม. ขนหลังน้ำตาลเหลืองปนดำ ท้องสีเงินออกขาว ฟันหน้าแบบสิ่ว กัดแทะวัสดุแข็งได้สบาย เพศเมียมีเต้านม 6 คู่ (อก 3 + ท้อง 3) ตา–ใบหูเล็กกว่าหนูบ้านหลายชนิด.

• พฤติกรรม: อยู่เป็นฝูงใหญ่ มีลำดับชั้น จ่าฝูงเป็นตัวผู้ แข็งแรง–ได้แหล่งอาหาร/ที่อยู่ก่อน หากเผชิญหน้าศัตรูจะส่งเสียงหวีดคล้ายนกหวีด.

• แหล่งอาศัย: นาข้าว ทุ่งหญ้า ไร่พื้นที่เกษตร ขุดรูใต้ดิน ใต้หิน/ท่อนซุง ทำรังตามกองวัสดุที่เป็นโพรง.

• อาหาร: หลากหลายมาก—แมลง หอยทาก เมล็ดพืช ถั่ว ข้าว ผัก ผลไม้ (ทำให้ “ทุกช่วงอายุข้าว” เสี่ยงถูกกัดกิน).

• วงจรชีวิต: ตั้งท้อง ~21 วัน ออกลูก 1–12 ครอก/ปี ครอกละ 3–8 ตัว หย่านม ~3 สัปดาห์ อายุเฉลี่ย ~1 ปี—แปลว่าประชากรเพิ่มไวมากหากไม่มีการจัดการ.

• โรคที่เกี่ยวข้อง: ฉี่หนู (Leptospirosis), Hantavirus, LCMV, Q fever และโรคติดเชื้อทางเดินอาหารจากมูล/ปัสสาวะที่ปนเปื้อน รวมถึงโรคจากเห็บ–หมัด–ไรที่อาศัยบนตัวหนู (เช่น กาฬโรค, ไข้รากสาดใหญ่).

กลยุทธ์ควบคุมหนูนาใหญ่แบบ IPM (ทำจริง เห็นผลจริง)

เป้าหมายคือ “ลดประชากรลงสู่ระดับยอมรับได้” และ “ลดการปนเปื้อน” โดยใช้วิธีผสมผสาน (Non-chemical → Mechanical/Physical → Chemical เท่าที่จำเป็น)

1) สุขาภิบาล & ปรับสภาพแวดล้อม

• เก็บผลผลิตบนพาเลต ยกสูงจากพื้น ~30 ซม. และห่างผนัง 0.5–1 ม.
• จัดการเศษเมล็ด/ข้าวหก–วัชพืชริมแปลง ลดอาหารฟรี–ที่ซ่อน
• ปิดปากรู/โพรงที่พบรอบคันนา–ตลิ่ง–ฐานอาคารด้วยวัสดุแข็ง

2) กันไม่ให้เข้า (Exclusion)

• ตีแผ่นโลหะ/สแตนเลสป้องกันการแทะบริเวณประตูโกดังสูง ~50–60 ซม.
• ปิดช่องว่าง–รอยแตก–ท่อทะลุผนังด้วยตะแกรง 0.5–1.2 ซม.

3) ดัก–ลดจำนวน (Mechanical)

• ใช้ สถานีกลไกดักจับหนู/กรงดักหลายตัว (multi-catch) วางตามแนวผนัง/เส้นทางเดิน
• ใช้ กาวดัก เสริมในจุดแคบ/ช่องทางบังคับ (เช่น ใต้ราง, มุมมืด)

4) เหยื่อ/สารเคมี (Chemical) – ใช้ “อย่างมีเหตุผล”

• เลือก เหยื่อออกฤทธิ์ช้า (anticoagulant) ให้เหมาะชนิดงาน และวางใน กล่องเหยื่อที่ล็อกได้ เพื่อลดการสัมผัสโดยไม่ตั้งใจ
• หมุนเวียนสารออกฤทธิ์ ป้องกันการดื้อ และทำ บันทึกจุดวาง–ปริมาณ–ผลจับได้ เพื่อปรับแผน

เคล็ดลับ: จับสัญญาณ “รอยกัด–ทางเดิน–มูล–กลิ่นสาบ” แล้ววางกับดัก/เหยื่อ ตรงตำแหน่ง–ถูกจังหวะ จะได้ผลเร็วกว่าการวางกระจายแบบหว่าน ๆ

เช็กลิสต์วางแผนใน 7 วัน

1. สำรวจแปลง/โกดัง (ทำแผนที่จุดเสี่ยง)
2. ปิดช่องเข้า + เก็บกวาด (วันเดียวเห็นผล)
3. ติดตั้งสถานีดัก/เหยื่อ ตามแนวผนัง–มุมมืด
4. บันทึกผลทุก 48–72 ชม. สัปดาห์แรก
5. ปรับตำแหน่งตามหลัก “ข้อมูลนำทาง”
6. สรุปผล–คำนวณจุดคุ้มทุน
7. วาง ตารางตรวจซ้ำทุก 3–6 เดือน (ก่อนฤดูกาลเสี่ยง)

ติดต่อผู้เชี่ยวชาญ IPM สำหรับแผนหนูนาใหญ่แบบครบวงจร

Green Agroscience Co., Ltd.
โทร. 081-421-8517, 081-905-6566, 02-377-2488, 02-377-9580, 02-375-1995, 02-374-7118-9
อีเมล: customer-service@greenbestproduct.com

FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ หนูนาใหญ่ (Rattus argentiventer)

คำถามที่ 1 “ทำไมวางเหยื่อแล้วไม่กิน” โดยเฉพาะช่วงเก็บเกี่ยว?

คำตอบสั้น

เพราะมี อาหารทางเลือกสูง (เมล็ดร่วง–ข้าวหก–พืชผล) และมี พฤติกรรมระแวงสิ่งใหม่ (neophobia) จึงเลือกกินของคุ้นเคยก่อน

ทำไมสำคัญ

ถ้าไม่ลดแหล่งอาหารฟรี เหยื่อจะ แพ้การแข่งขัน และค่าใช้จ่ายบานปลายโดยไม่ลดประชากรจริง

ลงมือทันที

• ตัดคู่แข่งอาหาร: กวาดเมล็ดร่วงทุกวัน, ปูผ้า/กระบะรับเศษตอนชั่ง–เท
• พรีเบต (pre-bait): วาง “เหยื่อเปล่า (ไม่มีสาร)” 2–3 คืนให้คุ้นที่ ก่อนสลับเป็นเหยื่อจริง
• จุดบังคับทาง: วางใน “ช่องแคบ–มุมบังคับ” ตามแนวคันนา/กำแพง
• KPI: อัตรากินเหยื่อและจับต่อกับดัก/คืน ลด ≥50–60% ภายใน 14 วัน

คำถามที่ 2 ควรเริ่มคุมช่วงไหนของฤดูกาลทำนา “คุ้มที่สุด”?

คำตอบสั้น

เริ่ม ก่อนพีคอาหาร: ช่วงตั้งท้องรวง–น้ำนม (ก่อนเมล็ดสุก) และ ก่อนเก็บเกี่ยว 2–3 สัปดาห์

ทำไมสำคัญ

คุมก่อนพีค = ลดฐานประชากร ก่อน หนูบุกกินหนักและขยายฝูง

ลงมือทันที (ไทม์ไลน์ย่อ)

• ก่อนปักดำ/หว่าน 2–3 สัปดาห์: อุดรูโพรง, ตัดพงริมคันนา, ตั้งสถานีกลไกทุก 5–10 ม. รอบแปลง
• ระยะน้ำนม–นมแก่: เพิ่มความถี่ตรวจ ทุก 2–3 วัน, เติมเหยื่อ/ย้ายจุดตามรอยทาง
• สัปดาห์ก่อน–หลังกำจัดเกี่ยว: ทำความสะอาดพื้นที่เท–กองข้าว, ตั้ง “โซนกักกันรถ/พาเลต” ใกล้ยุ้ง
• KPI: พื้นที่เสียหายรอบแปลงลดลงเทียบฤดูกาลก่อน, ตัวจับ/คืนลดต่อเนื่อง

คำถามที่ 3 กันยังไงไม่ให้ “จากนาเข้าคลัง”—โดยไม่พึ่งสารเคมีเป็นหลัก?

คำตอบสั้น

ตั้ง แนวกันเข้า 3 ชั้น: ภูมิทัศน์รอบอาคาร → โซนกักกันขนส่ง → โกดัง/ยุ้ง

ทำไมสำคัญ

หนูนาใหญ่ ขุดรู–ปีน–กัดแทะเก่ง การกันแบบชั้นเดียวมักรั่ว

ลงมือทันที (เพลย์บุ๊ก 3 ชั้น)

• ชั้นนอก (รอบอาคาร 1–2 ม.): ทำแถบกรวด/คอนกรีตโล่ง, ตัดวัชพืช, อุดโพรงตลิ่ง–คัน, ยกกองฟางพ้นพื้น ≥30 ซม.
• ชั้นกลาง (จุดโหลด/รถเกี่ยว/พาเลต): ตั้ง “โซนกักกันของเข้า” วางสถานีกลไก + แผ่นกาวล้อม 24–48 ชม. ก่อนเข้ายุ้ง/คลัง
• ชั้นใน (โกดัง/ยุ้ง): ตีแผ่นโลหะกันแทะประตูสูง 50–60 ซม., ซีลรู–ท่อด้วยตาข่าย 0.5–1.2 ซม., วางสถานีกลไก/เหยื่อตามแนวผนังทุก 8–12 ม.
• เอกสารออดิท: ผังจุดวาง + log ตรวจ/จับ + รูปก่อน–หลัง ปรับจุดตามข้อมูลจริง
• KPI: รอยทาง–มูลใหม่ในโกดัง เป็นศูนย์ ภายใน 4–6 สัปดาห์; อัตราจับแนวชั้นกลางลด ≥60% ใน 2 สัปดาห์