ปลวกไม้แห้ง กลิปโตเทอร์เมส (Drywood Termite Glyptotermes): จอมเงียบ ผู้ค่อยๆ กัดกินบ้านคุณ

หลายคนอาจคิดว่าปลวกต้องอาศัยในดินหรือชอบความชื้นสูง แต่จริง ๆ แล้วมีปลวกอีกกลุ่มหนึ่งที่ซ่อนตัวในไม้แห้ง กินเงียบ ทำลายช้า ๆ จนคุณไม่รู้ตัว — นั่นก็คือ ปลวกไม้แห้ง กลิปโตเทอร์เมส (Drywood termite Glyptotermes)

ทำความรู้จักปลวกไม้แห้ง

• ชื่อสามัญ: Drywood termite Glyptotermes
• ชื่อวิทยาศาสตร์:Glyptotermes sp.
• วงศ์: Kalotermitidae
• อันดับ: Blattodea

หนวดเป็นแบบลูกปัด (moniliform) ปีกเป็นแบบ membrane บางใส ใช้ขาเดิน (walking leg) แข็งแรงในการไต่ไปตามเนื้อไม้

วงจรชีวิต: ชีวิตในรังไม้แห้ง

ปลวกมีการพัฒนาแบบ complete metamorphosis หรือการเปลี่ยนแปลงสมบูรณ์
ระยะไข่: ตัวเมียวางไข่ชุดแรก 15–30 ฟอง แต่สามารถเพิ่มได้ถึงครั้งละ 1,000 ฟอง ใช้เวลาฟัก 2–4 สัปดาห์ ไข่มีสีขาว ขนาดเล็กและกลม
ตัวอ่อน: สีขาว ลักษณะคล้ายตัวเต็มวัย แต่ยังไม่มีปีก โตขึ้นทีละน้อย ลอกคราบหลายครั้ง
ตัวเต็มวัย: อายุขัยประมาณ 4 ปี สำหรับราชินีอาจยาวนานถึง 20 ปีหรือมากกว่านั้น

เมนูโปรดและความเสียหาย

ปลวกไม้แห้งกินเนื้อไม้เป็นหลัก เช่น ไม้เฟอร์นิเจอร์ ไม้บ้าน และโครงสร้างไม้ต่าง ๆ สิ่งที่ทำให้หลายคนช็อก คือ มองจากภายนอกจะไม่เห็นความเสียหาย แต่เมื่อผ่าออกมา จะพบรูพรุนขนาดใหญ่เต็มไปด้วยมูลปลวก

แหล่งอาศัย: รังเล็ก แต่สร้างปัญหาใหญ่

ปลวกกลิปโตเทอร์เมสสร้างรังขนาดเล็กตามกิ่งไม้ตาย ไม้แห้ง หรือไม้ที่ใช้งานมานาน โดยไม่ต้องอาศัยความชื้นสูง จึงเป็น "ภัยเงียบ" สำหรับบ้านและโกดังไม้

พฤติกรรมสุดพิเศษ

สัตว์สังคม: แบ่งเป็นวรรณะต่าง ๆ

• วรรณะงาน (worker): หาอาหาร ดูแลไข่ ซ่อมแซมรัง
• วรรณะทหาร (soldier): หัวใหญ่ ขากรรไกรยักษ์ ใช้ป้องกันรัง ต้องอาศัยปลวกงานป้อนอาหาร
• วรรณะสืบพันธุ์ (ราชาและราชินี): ทำหน้าที่วางไข่และผสมพันธุ์ตลอดชีวิต บางสปีชีส์ ราชินีมีท้องขยายใหญ่พิเศษเพื่อเพิ่มกำลังการวางไข่

การกระจาย: อยู่ทุกที่ในเขตร้อน

พบได้ในระบบนิเวศเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน เช่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทย กัดกินเงียบ ๆ ตลอดทั้งปี

สรุป

ปลวกไม้แห้ง Glyptotermes อาจไม่สร้างทางดินให้เห็นเหมือนปลวกทั่วไป แต่จะค่อย ๆ ทำลายโครงสร้างไม้ภายในบ้าน เฟอร์นิเจอร์ หรือโกดังเก็บไม้แบบไม่รู้ตัว การตรวจสอบไม้เก่าและควบคุมปลวกจึงสำคัญอย่างยิ่ง