มอดแป้งเดสตักเตอร์ (Destructive Flour Beetle): ศัตรูร้ายในโกดังอาหาร | วิธีป้องกันและกำจัด
มอดแป้งเดสตักเตอร์ (Destructive Flour Beetle)
แมลงร้ายผู้เงียบเชียบ แต่ทำลายสินค้าคุณอย่างหนักหน่วง!
หลายคนอาจคุ้นกับมอดแป้งสีแดง แต่คุณรู้หรือไม่ว่า มีมอดอีกสายพันธุ์ที่อันตรายยิ่งกว่า นั่นก็คือ มอดแป้งเดสตักเตอร์ (Destructive flour beetle หรือ Tribolium destructor) เจ้าตัวนี้ได้ชื่อว่า “นักทำลายตัวจริง” ในวงการอาหารและโกดังแป้ง!
ทำความรู้จักมอดแป้งเดสตักเตอร์
- ชื่อวิทยาศาสตร์: Tribolium destructor
- ชื่ออื่น ๆ: False black flour beetle, dark flour beetle
- วงศ์: Tenebrionidae
- อันดับ: Coleoptera
มอดแป้งเดสตักเตอร์มีลักษณะคล้ายมอดแป้งทั่วไป แต่ต่างกันที่ สีดำสนิท ลำตัวยาว 4.5–5.7 มม. รูปร่างแบน สี่เหลี่ยมมน ส่วนหัวเล็กกว่าส่วนอกแยกชัดเจน ปีกคู่หน้าเรียบ มีร่องตื้นตามยาว และคลุมท้องมิด ส่วนขาก็สีดำสนิทเหมือนกัน ทำให้ดูน่าเกรงขามในหมู่แมลงศัตรูพืช
วงจรชีวิตสุดอึด
มอดแป้งเดสตักเตอร์มีการเจริญเติบโตแบบ Complete metamorphosis ครบทุกระยะ:
- ระยะไข่ (3–7 วัน): ตัวเมียผสมพันธุ์ได้หลายครั้ง วางไข่จำนวนมากขึ้นอยู่กับอุณหภูมิ
- ตัวอ่อน (12–13 วัน): ลอกคราบ 7–8 ครั้ง
- ดักแด้ (4–5 วัน): รอฟักเป็นตัวเต็มวัย
- ตัวเต็มวัย: อายุเฉลี่ยยาวถึง 6 เดือน วงจรชีวิตรวมประมาณ 20 วัน
นอกจากนี้ ตัวเต็มวัยยังมีนิสัยโหด กัดกินไข่และดักแด้ของตัวเอง และแมลงศัตรูอื่น ๆ ได้อีกด้วย!
แหล่งอาหารและพฤติกรรมการทำลาย
มอดแป้งเดสตักเตอร์มักเข้าทำลายหลังจากที่แมลงชนิดอื่นทำลายไว้ก่อน เช่น เมล็ดแตก หรือเมล็ดที่มีรอยบิ่น พวกมันชื่นชอบ:
- แป้งเค้ก แป้งขนม
- รำข้าว ธัญพืชแตกหัก
- เครื่องเทศ กาแฟ โกโก้
- ผลไม้แห้ง อาหารสัตว์ หนังสัตว์
ความเสียหาย: แป้งจะมีกลิ่นเหม็น คุณภาพเสื่อม ทำให้สินค้าทั้งโกดังขายไม่ได้ ในกรณีที่มีประชากรมากเกินไป มอดแป้งเดสตักเตอร์จะกินกันเอง และยังกินไข่ หนอน ดักแด้ของแมลงอื่น เช่น ผีเสื้อข้าวสาร มอดฟันเลื่อย ฯลฯ
การแพร่กระจาย
พบได้ทั่วโลก โดยเฉพาะในเขตร้อนและเขตอบอุ่น โรงงานผลิตอาหารและโกดังเก็บสินค้าจึงเป็นเป้าหมายหลัก
✅ วิธีป้องกันและควบคุม
ทำความสะอาดพื้นที่จัดเก็บเป็นประจำ
 ลดเศษอาหารและแหล่งหลบซ่อน
ควบคุมอุณหภูมิและความชื้น
 ใช้ความร้อนหรือความเย็นจัดเพื่อยับยั้งการเจริญเติบโต
อบแก๊ส (Fumigation)
 ทำลายไข่ ตัวอ่อน และตัวเต็มวัย
ไม่เก็บวัตถุดิบนานเกินไป
 ลดโอกาสเป็นแหล่งเพาะพันธุ์
ติดตั้งสถานีฟีโรโมน (Pheromone Trap)
 ช่วยตรวจสอบและควบคุมการระบาดได้แม่นยำ
สรุป
แม้จะตัวเล็ก แต่ มอดแป้งเดสตักเตอร์ คือศัตรูตัวจริงของโรงงานอาหารและโกดังสินค้า หากไม่ควบคุม อาจสร้างความเสียหายใหญ่หลวง ทั้งสินค้าเสียหาย สูญเสียมูลค่า และอาจกระทบชื่อเสียงแบรนด์ในระยะยาว
รู้ทัน ป้องกัน และกำจัดอย่างเป็นระบบ เพื่อคุณภาพสินค้าและความปลอดภัยของผู้บริโภค!-21.jpg)
FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ มอดแป้งเดสตักเตอร์ (Tribolium destructor)
คำถามที่ 1 มอดแป้งเดสตักเตอร์ต่างจาก “มอดแป้งสีแดง/คอนฟิวซด์” ยังไง—ดูชัด ๆ ในโกดัง?
- สีตัว: เดสตักเตอร์ ดำสนิททั้งตัวและขา (มอดแป้งสีแดง/คอนฟิวซด์ออกน้ำตาลแดง)
- ขนาด/ทรง: ยาวประมาณ 4.5–5.7 มม. ลำตัวแบนสี่เหลี่ยมมน ปีกหน้าคลุมท้องมิด
- พฤติกรรม: นิยม กินซากไข่/ดักแด้ ของตัวเองและแมลงอื่น (cannibalism) → ระบาดแล้วมักเห็นแมลงชนิดอื่นลดฮวบ
- ผลกับสินค้า: ทำให้แป้ง/รำ กลิ่นเหม็น-คุ้น ๆ แบบกลิ่นแมลง เสื่อมคุณภาพเร็ว
คำถามที่ 2 ตรวจพบเร็วได้ยังไง ถ้าแป้งยังดู “ปกติ” อยู่? (เช็กลิสต์ 10 นาที)
- วางถาดทดสอบสีอ่อน ใต้ไซโล/สกรู/ใต้แท่น—สางแป้งเบา ๆ แล้วดูมีตัวเล็กสีดำวิ่งไหม
- หยิบ “ตัวอย่างร้อน” จากจุดเสี่ยง (ใต้สายพาน–หัวเติม–มุมเงียบ) ใส่ถุงซิปล็อก อุ่น 30–35°C 24–48 ชม. → ตัวเต็มวัย/ตัวหนอนจะเริ่มขยับเห็นชัด
- ดมกลิ่น แป้ง/รำ: มีกลิ่นแมลง/หืนเร็วผิดปกติหรือไม่
- กับดักฟีโรโมน แขวนระดับเอว ทุก 10–15 ม. ในโซนแห้ง → จดจำนวนรายสัปดาห์ ถ้าพุ่ง = เริ่ม action plan
- ซาวด์เช็คในไซโล (หลังหยุดเครื่อง): ฟังเสียง “กรอบแกรบ” บ่งชี้ความชื้น+กิจกรรมแมลง
คำถามที่ 3 แผนกำจัด–กันซ้ำแบบมืออาชีพ (สั้น กระชับ ทำได้เลย)
ระยะยุบการระบาด (ปราบ):
- เคลียร์จุดสกปรก: กวาด/ดูดฝุ่นแป้งใต้เครื่อง ใต้พาเลท มุมเสา—เศษเล็ก ๆ = ฟาร์มเลี้ยงแมลง
- คอนโทรลสภาพแวดล้อม: ความชื้นสัมพัทธ์โกดัง <55%, อุณหภูมิผลิตภัณฑ์ <20°C ถ้าเป็นไปได้
- ความร้อน/เย็น (ล็อตเล็ก/อุปกรณ์): อบสินค้าให้แกนแตะ 55–60°C ≥ 60 นาที หรือแช่เย็น ≤ –18°C ≥ 72 ชม.
- อบแก๊ส (fumigation): ฟอสฟีน/ซัลฟูริลฟลูออไรด์ โดยผู้ได้รับอนุญาต ครอบคลุมพื้นที่/อุปกรณ์/วัตถุดิบเสี่ยง
- สเปรย์แนวทางเดิน: ฉีดพ่นเฉพาะที่ (ผนัง–รอยต่อ–โครงเครื่อง) หลังทำความสะอาดแล้ว เพื่อตัดเส้นทาง
ระยะกันซ้ำ (ป้องกัน):
- FIFO/FEFO เข้มงวด: ลดการค้างสต็อก—ยิ่งนานยิ่งเสี่ยง
- ซีลจุดรั่ว: รู/รอยต่อรอบประตู โซนรับวัตถุดิบ พื้น–ผนัง
- เฮาส์คีปปิงรายวัน: เช็กลิสต์ “ใต้สายพาน/ใต้แทงก์/ใต้พาเลท” เป็นพิเศษ
- กับดักฟีโรโมน + เทรนด์ไลน์: ติด/อ่านค่าทุกสัปดาห์ ตั้ง แอคชันระดับสัญญาณ (เช่น ≥5 ตัว/สัปดาห์/กับดัก = เริ่มกวาด+สเปรย์เฉพาะจุด)
- จุด CCP ใน HACCP: รับเข้า–จุดผสม–บรรจุ ให้มีขั้นตอนคัด/อุ่น/คัดเศษ ตัดโอกาสตั้งรกราก
คีย์เวิร์ดสำหรับทีม: RH<55% · T<20°C · –18°C/72h · 55–60°C/60min · ฟอสฟีน (ใบอนุญาต) · FIFO/FEFO · Pheromone trend.
 
         
          
         
         
                                                 
				    	 
 



