มอดธัญพืชต่างประเทศ (Foreign Grain Beetle)

แมลงจิ๋วผู้เฝ้าบอกสัญญาณ “โกดังมีเชื้อรา” ที่คุณอาจไม่เคยรู้!

เมื่อพูดถึงแมลงศัตรูธัญพืช หลายคนอาจนึกถึงมอดที่กัดกินข้าวสารหรือถั่วโดยตรง แต่มีแมลงอีกชนิดหนึ่งที่ไม่ได้ทำลายเมล็ดโดยตรง แต่กลับเป็น "ตัวเตือนภัย" ที่สำคัญสุด ๆ นั่นคือ มอดธัญพืชต่างประเทศ หรือ Foreign Grain Beetle (Ahasverus advena)

รู้จักมอดธัญพืชต่างประเทศ

• ชื่อวิทยาศาสตร์: Ahasverus advena
• วงศ์: Silvanidae
• อันดับ: Coleoptera

มอดตัวนี้มีขนาดเล็กมาก เพียง 2 มม. สีออกน้ำตาลอ่อน รูปร่างรี และจุดเด่นคือ ส่วนอก (thorax) มีเขาเล็ก ๆ อยู่ใกล้กับดวงตาทั้งสองข้าง ปีกคู่หน้าเรียบ มีร่องตื้น และคลุมท้องมิด ทำให้มันดูเรียบร้อยและยากจะสังเกตเมื่ออยู่ตามพื้นหรือมุมโกดัง

วงจรชีวิต

มอดธัญพืชต่างประเทศเจริญเติบโตแบบ Complete metamorphosis ครบทุกระยะ:

• ระยะไข่ (4–5 วัน): ฟักตัวได้เร็ว
• ตัวอ่อน (11–19 วัน): อาศัยอยู่ตามซอกหรือกองธัญพืช
• ดักแด้ (3–5 วัน): ฟักตัวในที่ชื้น
• ตัวเต็มวัย: เพศผู้มีอายุ 159–275 วัน, เพศเมีย 208–300 วัน ถือว่ายาวนานมากเมื่อเทียบกับแมลงขนาดเล็กอื่น ๆ

แหล่งอาหารและพฤติกรรม

แม้ชื่อจะฟังดูน่ากลัว แต่มอดชนิดนี้ ไม่ได้กัดกินธัญพืชโดยตรง แต่จะปรากฏขึ้นเมื่อมี เชื้อราขึ้นในกองธัญพืช เช่น ข้าว พืชเมล็ด พืชน้ำมัน ผลไม้แห้ง และเครื่องเทศ

การปรากฏตัวของมันเป็น "สัญญาณเตือนภัย" ว่ามีปัญหาความชื้นสะสม การเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม หรือการถ่ายเทอากาศไม่ดีในโกดัง ซึ่งอาจนำไปสู่การเสื่อมคุณภาพอย่างรวดเร็ว

ปัญหาและการกระจาย

มอดชนิดนี้พบได้ในเขตร้อนและเขตอบอุ่น เช่น ไทย อินเดีย และอีกหลายประเทศ มักเจริญเติบโตได้ดีที่อุณหภูมิ 20–35 °C ทำให้พบได้ตลอดทั้งปี

แม้จะไม่ทำลายเมล็ดโดยตรง แต่หากปล่อยให้โกดังมีเชื้อราและความชื้นสะสม จะทำให้สินค้าเสื่อมคุณภาพ สูญเสียมูลค่า และกลายเป็นแหล่งเพาะแมลงชนิดอื่นได้

✅ วิธีป้องกันและควบคุม

รักษาความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ
เก็บกวาดเศษธัญพืช เศษผง และป้องกันการสะสมของความชื้นตามมุมอับ

ควบคุมอุณหภูมิและความชื้น
ใช้ความร้อนหรือความเย็นจัดเพื่อหยุดวงจรชีวิตของแมลงและเชื้อรา

อบแก๊ส Fumigation
ก่อนนำเข้าคลังเก็บ หรือก่อนส่งออก เพื่อกำจัดไข่และตัวอ่อนที่ซ่อนอยู่

ลดระยะเวลาการเก็บ
หลีกเลี่ยงการเก็บไว้นานเกินไป ป้องกันการเกิดความชื้นสะสม

ติดตั้งสถานีฟีโรโมน (Pheromone Trap)
ตรวจสอบและดักจับแมลงเพื่อควบคุมประชากร

สรุป

แม้ มอดธัญพืชต่างประเทศ จะไม่ได้กัดกินธัญพืชโดยตรง แต่การพบมันในโกดังเป็น "สัญญาณเตือน" ว่ากำลังมีปัญหาเรื่องความชื้นหรือเชื้อรา การป้องกันและควบคุมตั้งแต่ต้นจึงเป็นหัวใจสำคัญในการรักษาคุณภาพและมูลค่าของผลผลิต

อย่าปล่อยให้ศัตรูตัวเล็กกลายเป็นปัญหาใหญ่ รู้ทันและจัดการตั้งแต่วันนี้!