ด้วงพรมสีดำ (Black Carpet Beetle)

แมลงตัวเล็กที่ค่อย ๆ ทำลายพรม ผ้าไหม และของสะสมในบ้านคุณ

แม้จะมีขนาดเพียง 2–5 มิลลิเมตร แต่ “ด้วงพรมสีดำ” หรือ Black Carpet Beetle (Attagenus unicolor) กลับสร้างความเสียหายอย่างมากในครัวเรือน โรงงานสิ่งทอ และพิพิธภัณฑ์ ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้า พรม ขนสัตว์ หรือของแห้งทางการเกษตร — หากไม่มีมาตรการควบคุม อาจต้องทิ้งของมีค่าทั้งชุดโดยไม่รู้ตัว

รู้จักด้วงพรมสีดำ (Attagenus unicolor)

• ชื่อสามัญ: Black carpet beetle
• ชื่อวิทยาศาสตร์:Attagenus unicolor
• วงศ์: Dermestidae
• อันดับ: Coleoptera

ลักษณะเด่น:

• ลำตัวยาวรี ขนาด 2–5 มม.
• สีลำตัว: น้ำตาลเข้มหรือดำสนิท
• ปีกหน้าแข็งคลุมถึงท้อง, ปีกหลังเป็นแบบใสบาง
• หนวดแบบกระบอง (clavate), ขาและหนวดสีน้ำตาล
• ตัวอ่อนมีขนแน่น ลำตัวสีน้ำตาลเข้ม ม้วนตัวเมื่อถูกรบกวน

วงจรชีวิต: สั้นแต่ขยายพันธุ์ไว

ด้วงพรมสีดำมีการเติบโตแบบ แปลงร่างสมบูรณ์ (Complete Metamorphosis) ครบ 4 ระยะ ใช้เวลาประมาณ 30 วัน ต่อ 1 รอบชีวิต

• ไข่ (4–5 วัน): รูปร่างรี สีขาวนวล
• ตัวอ่อน (20–40 วัน): ระยะที่ก่อความเสียหายสูงสุด
• ดักแด้ (5–7 วัน): เปลี่ยนรูปร่างภายในซอกมุม
• ตัวเต็มวัย: อายุเฉลี่ย 6 เดือน และวางไข่ได้ตลอดชีวิต

แหล่งอาหารที่ต้องระวัง

แม้ชื่อจะว่า “ด้วงพรม” แต่จริง ๆ แล้วพวกมันไม่ได้กินแค่พรม!

อาหารโปรดได้แก่:

• พรม, เสื้อผ้า, ผ้าไหม, ขนสัตว์, เครื่องหนัง
• เมล็ดพืช, ถั่ว, ข้าว, สมุนไพรแห้ง
• ปลาแห้ง, เบคอน, หนังสัตว์, กระดูกสัตว์

ลักษณะการทำลาย

• ตัวเมียมักวางไข่ในจุดที่เงียบและ ไม่ถูกรบกวน
• ตัวอ่อนกัดกินผิวผ้า ขนสัตว์ หรือของแห้ง จนเกิดเป็นรูหรือรอยเสียหาย
• ขนที่ปกคลุมตัวอ่อนอาจทำให้คนในบ้าน เกิดอาการแพ้หรือคันผิวหนัง
• เมื่อโตเต็มวัย จะออกไปผสมพันธุ์กลางแจ้ง และกลับมาวางไข่ในที่ร่ม
• บางครั้งอาศัยอยู่ใน รังนก, ตู้เก็บของ, หรือ พิพิธภัณฑ์วัตถุโบราณ

การแพร่กระจาย

• พบได้ทั่วโลก โดยเฉพาะในประเทศ เขตอบอุ่นและเขตร้อนชื้น
• ระบาดบ่อยในบ้าน พิพิธภัณฑ์ ห้องเก็บของ และโรงงานผลิตผ้าหรือของแห้ง

วิธีป้องกันและควบคุมด้วงพรมสีดำ

✅ ทำความสะอาดเป็นประจำ

• ดูดฝุ่นพรม, ผ้าม่าน, โซฟาผ้า, และบริเวณที่ไม่ค่อยได้ใช้งาน
• กำจัดแหล่งสะสมไข่ เช่น เศษผ้า เศษขนสัตว์ เศษสมุนไพร

✅ ตรวจสอบวัตถุดิบก่อนเก็บ

• ใช้ ภาชนะปิดสนิท เก็บเมล็ดพืช, ถั่ว, หรือของแห้ง
• ป้องกันแมลงเข้าไปวางไข่ภายหลัง

✅ กำจัดแมลงที่พบได้ทันที

• ด้วงพรมมองเห็นด้วยตาเปล่า สามารถจับและทำลายได้ทันที
• ควรตรวจเช็กพื้นที่ใกล้เคียงเพิ่มเติม

✅ รมด้วยก๊าซโอโซน

• โอโซนเข้มข้น 60 ppm นาน 32 ชั่วโมงสามารถกำจัดตัวเต็มวัยได้ 100%
• แม้เนื้อปลาจะซีดลงเล็กน้อย แต่ปลอดภัยจากแมลงทำลาย

สรุป

ด้วงพรมสีดำ คือแมลงศัตรูเงียบที่พบได้ในทุกบ้าน ทุกโรงงาน และพิพิธภัณฑ์ หากไม่จัดการตั้งแต่ระยะตัวอ่อน อาจต้องเผชิญกับความเสียหายต่อเสื้อผ้า ของสะสม หรือผลิตภัณฑ์เกษตรแห้งอย่างไม่ทันตั้งตัว การดูแลความสะอาดและการป้องกันอย่างเป็นระบบ คือทางออกที่ดีที่สุด