ด้วงเจาะฝักข้าวโพด (Corn Sap Beetle)

ตัวเล็กแต่ร้าย ทำลายข้าวโพดตั้งแต่ต้นจนเก็บเกี่ยว!

ข้าวโพด เป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจที่เกษตรกรหลายพื้นที่พึ่งพาเพื่อการบริโภคและส่งออก แต่ภัยร้ายที่แฝงตัวอยู่เงียบ ๆ กลับกลายเป็นสาเหตุของการสูญเสียผลผลิตอย่างไม่น่าเชื่อ — นั่นคือ “ด้วงเจาะฝักข้าวโพด” หรือ Corn Sap Beetle (Carpophilus dimidiatus)

แมลงปีกแข็งขนาดเล็กนี้อาจมองด้วยตาเปล่าไม่ถนัด แต่ผลกระทบจากการระบาดสามารถทำให้ทั้งฝักเน่าเสีย และเมล็ดข้าวโพดกลายเป็นแหล่งเชื้อรา หากไม่ควบคุมตั้งแต่เนิ่น ๆ อาจสายเกินแก้!

รู้จักเจ้าตัวร้าย: ด้วงเจาะฝักข้าวโพดคืออะไร?

• ชื่อวิทยาศาสตร์: Carpophilus dimidiatus (F.)
• วงศ์: Nitidulidae
• อันดับ: Coleoptera

ลักษณะเด่นของตัวเต็มวัย:

• ขนาดลำตัวเพียง 1.6–1.8 มม.
• ลำตัวสีน้ำตาลแดง มีจุดเหลืองจาง ๆ ที่มุมปีก และปลายปีกมีแถบเหลือง
• ปีกหน้าแข็งแต่ ไม่คลุมถึงปลายท้อง
• หนวดแบบกลุ่มตุ้ม (capitate antennae)
• ปกคลุมด้วยขนสีน้ำตาลอ่อน เห็นได้ภายใต้แว่นขยาย
• ลำตัวมีลักษณะเงาวาว ดูคล้ายแมลงขนาดจิ๋วแต่เคลื่อนไหวว่องไว

วงจรชีวิต: เจริญเร็ว ขยายพันธุ์ไว

ด้วงเจาะฝักข้าวโพดมีการเจริญเติบโตแบบ Complete Metamorphosis โดยใช้เวลารอบชีวิตเพียง 45 วัน!

• ไข่: ใช้เวลาเพียง 2–3 วันในการฟัก
• ตัวอ่อน: ใช้เวลา 6–14 วัน เริ่มกัดกินเมล็ดอย่างรวดเร็ว
• ดักแด้: พักตัวเปลี่ยนร่างในดินนาน 5–11 วัน
• ตัวเต็มวัย: มีอายุยืนยาวถึง 1 ปี และวางไข่ได้มากกว่า 1,000 ฟอง

แหล่งอาหารและลักษณะการทำลาย

ด้วงชนิดนี้ไม่ได้ทำลายแค่ข้าวโพดเท่านั้น แต่ยังลุกลามไปยัง:

• เมล็ดปาล์ม, มะพร้าวแห้ง, โกโก้
• ข้าว, มะขามหวาน, มะม่วงหิมพานต์ ฯลฯ

โดยเฉพาะในแปลงข้าวโพด

• ตัวอ่อนและตัวเต็มวัยจะกัดกินเมล็ดข้าวโพดจนเป็นโพรงลึก
• ฝักข้าวโพดที่ถูกทำลายจะเกิด เชื้อราดำ จากการสัมผัสน้ำหวานและความชื้น
• ส่งผลให้ฝักไม่สามารถบริโภคหรือแปรรูปได้ และเกิดความเสียหายด้านคุณภาพอย่างรุนแรง

การแพร่กระจาย

• พบได้ทั่วไปใน เขตร้อนทั่วโลก
• ระบาดได้ทั้งในไร่และระหว่างการจัดเก็บ
• แพร่พันธุ์ไวหากไม่มีการจัดการที่เหมาะสม

วิธีป้องกันและควบคุมที่ได้ผล

✅ การควบคุมทางกายภาพ:

• ใช้ความร้อน/ความเย็นจัดเพื่อหยุดการพัฒนา
• เผาทำลายผลผลิตที่ถูกทำลายเพื่อกำจัดต้นตอ
• ไม่เก็บผลิตผลไว้ในที่เดิมเป็นเวลานาน

✅ การควบคุมทางเคมี:

• อบแก๊ส Fumigation วัตถุดิบก่อนจัดเก็บ
• ใช้ Fumigate สินค้าที่รอ Reject เพื่อป้องกันการกระจายตัวของแมลงในโรงเก็บ

✅ การตรวจสอบและติดตาม:

• ติดตั้งกับดักฟีโรโมน (Pheromone traps) เพื่อตรวจจับการระบาด
• เฝ้าระวังฝักที่มีจุดรอยดำหรือเนื้อฝักแห้งผิดปกติ

บทสรุป

แม้จะมีขนาดเล็กแค่ปลายเข็ม ด้วงเจาะฝักข้าวโพดกลับสร้างความเสียหายระดับโรงงานและไร่นาได้ หากเกษตรกรไม่รู้จักแมลงชนิดนี้อย่างลึกซึ้งและวางมาตรการป้องกันที่เหมาะสม คุณอาจต้องสูญเสียรายได้โดยไม่ทันตั้งตัว!