ด้วงคาเดล (Cadelle Beetle) | ศัตรูร้ายในโรงเก็บธัญพืช พร้อมวิธีควบคุมอย่างมีประสิทธิภาพ
ด้วงคาเดล (Cadelle Beetle)
ภัยเงียบในโรงเก็บเมล็ดพืชและธัญพืชทั่วโลก
ด้วงคาเดล หรือ Cadelle Beetle (Tenebroides mauritanicus) เป็นแมลงปีกแข็งในวงศ์ Trogossitidae ที่พบระบาดได้ทั่วโลก โดยเฉพาะในโรงเก็บเมล็ดพืช แหล่งเก็บผลผลิตทางการเกษตร และพื้นที่จัดเก็บพืชแห้ง ด้วงชนิดนี้สร้างความเสียหายทั้งในรูปแบบของการกัดกินโดยตรง และการเปิดช่องให้แมลงศัตรูอื่นเข้าทำลายซ้ำ อีกทั้งยังมีความทนทานต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้ควบคุมได้ยากหากไม่จัดการอย่างเหมาะสม
ข้อมูลพื้นฐานทางอนุกรมวิธาน
- ชื่อสามัญ: Cadelle Beetle
- ชื่อวิทยาศาสตร์:Tenebroides mauritanicus (Linnaeus)
- วงศ์: Trogossitidae
- อันดับ: Coleoptera
ลักษณะทางสัณฐานวิทยา
ขนาดลำตัว: 5.0 – 11.0 มม.สีลำตัว: ดำแวววาว
หนวด: แบบกระบอง (clavate)
ปีก:
- ปีกคู่หน้าแข็ง (elytra) มีร่องยาวตามแนวปีก
- ปีกคู่หลังบางใส (membrane)
ลักษณะเด่น:
- ส่วนหัวและอกเชื่อมติดกันแน่นเหมือนเป็นชิ้นเดียว
- รอยคอดบริเวณอกกับท้องเด่นชัดคล้ายมี “เอว”
- ขอบอกเรียบไม่มีหยัก แต่โค้งแหลมเล็กน้อยบริเวณด้านบน
วงจรชีวิตของด้วงคาเดล
เป็นแมลงที่มีการเจริญเติบโตแบบสมบูรณ์ (Complete Metamorphosis) ได้แก่ 4 ระยะ:
- ใช้เวลา 7–10 วัน
- ตัวเมียวางไข่ได้สูงสุดถึง 1,000 ฟอง
- ไข่มีลักษณะยาวรี สีขาวขุ่น
- ใช้เวลา 43 วัน
- ลำตัวแบน สีขาวอมเทา
- ลอกคราบ 3–7 ครั้ง
- ใช้เวลา 7 วัน
- เข้าดักแด้ในรูที่เจาะไว้บริเวณเมล็ดหรือรอยแตกของเนื้อไม้
- อายุขัยเฉลี่ย 1–3 ปี
- วงจรชีวิตตั้งแต่ไข่ถึงตัวเต็มวัยประมาณ 2 เดือน
แหล่งอาหารและลักษณะการทำลาย
พืชและผลิตผลที่พบการทำลาย:
- ธัญพืช (เช่น ข้าวโพด ข้าวฟ่าง ข้าวสาลี)
- พืชน้ำมัน เช่น เมล็ดปาล์ม มะกอก ทานตะวัน
- เมล็ดพืชกลุ่ม Gramineae และ Compositae
ลักษณะการทำลาย:
- ตัวเมียวางไข่ตามรอยแยกของเมล็ดหรือเนื้อไม้
- ตัวอ่อนเจาะทำลายจุดงอกของเมล็ด
- หนอนวัยสุดท้ายเจาะเข้าไปสร้างรังดักแด้ภายในเมล็ด
- ตัวเต็มวัยและตัวอ่อนสามารถทนต่อการขาดอากาศ (เช่น ในถังปิด) ได้
- ยังเป็นแมลงห้ำที่อาจทำลายไข่และตัวอ่อนของแมลงศัตรูอื่นได้อีกด้วย
การแพร่กระจาย
พบแพร่กระจายทั่วโลก โดยเฉพาะในเขตร้อนและกึ่งร้อน และสามารถพบได้ตลอดทั้งปีในโรงเก็บพืชหรือโกดังที่มีการจัดเก็บธัญพืชแบบยาวนาน
แนวทางการป้องกันและควบคุม
✅ มาตรการป้องกัน:
- คัดแยกและกำจัดผลิตผลที่พบการเข้าทำลาย
- หลีกเลี่ยงการเก็บเมล็ดพืชไว้ในพื้นที่ที่มีความชื้นสูงหรือไม่มีการควบคุมอุณหภูมิ
- หมั่นตรวจสอบรอยแตกในเมล็ดหรือบรรจุภัณฑ์ เพราะเป็นจุดที่ด้วงใช้วางไข่
✅ มาตรการควบคุม:
- ใช้สารเคมีกำจัดแมลงฉีดพ่นในพื้นที่เกาะพักและจุดวางไข่
- พิจารณาใช้การอบแก๊ส (fumigation) ในโรงเก็บที่มีความเสี่ยง
- ทำความสะอาดโกดังและพื้นที่จัดเก็บเป็นประจำเพื่อลดแหล่งสะสมของตัวอ่อน
สรุป
ด้วงคาเดล (Tenebroides mauritanicus) เป็นแมลงศัตรูที่พบได้ในโรงเก็บธัญพืชและผลิตผลแห้งทั่วโลก โดยทำลายได้ทั้งในระยะตัวอ่อนและตัวเต็มวัย จุดแข็งของแมลงชนิดนี้คือความสามารถในการอยู่รอดในสภาพที่อากาศจำกัด และการวางไข่ในจุดที่ยากต่อการตรวจสอบ การป้องกันจึงควรทำแบบผสมผสาน ทั้งในด้านการจัดการแหล่งเก็บ การตรวจสอบวงจรชีวิต และการกำจัดอย่างเป็นระบบ