TL;DR

• หน้าตาคล้าย “อเมริกัน” แต่ ลำตัวเล็กกว่า–แดงเข้มกว่า และมี วงเหลืองเด่นบน pronotum + ขอบปีกเหลือง
• ผู้ 30–33 มม., เมีย 28–31 มม.; หนวดยาวแบบเส้นด้าย ปีกหน้า tegmina ยาวจรดปลายท้อง
• ชอบบริเวณอุ่น–ชื้นใน/นอกอาคาร (ครัว ท่อ ห้องน้ำ ใต้ฝ้า… รวมถึงสวน) และ ชอบกินพืชมากกว่า แมลงสาบบ้านหลายชนิด
• คุมด้วย IPM: 5ส., ตัดแหล่งอาหาร/ชื้น, ซีลช่อง ≤5 มม., กาวดัก, เหยื่อเจล + IGR, ฉีดพ่นเฉพาะซอก (crack & crevice)

Quick ID (ดูให้ชัวร์ใน 10 วิ)

• สี/ลวดลาย: แดงเข้มเป็นมัน ขอบปีกหน้า มีแถบเหลือง; pronotum มีจุดดำคู่ใหญ่ล้อมด้วย วงเหลืองเด่นชัด และขอบนอกสุดเป็นวงดำ
• ขนาด: ♂ 30–33 มม. / ♀ 28–31 มม. (เล็กกว่า P. americana)
• ปีก: หน้าแบบ tegmina ยาวถึงปลายท้อง; หลังเป็นแผ่นบางใส (membranous)
• ปาก/ขา/หนวด: ปากกัดกิน (chewing), ขาเดินมีหนามแหลม, หนวดยาวแบบเส้นด้าย

เทียบไว: ออสเตรเลีย vs อเมริกัน

วงจรชีวิต (Incomplete metamorphosis)

• ไข่ (ในฝัก/ootheca): ราว 1–3 เดือน (รูปร่างคล้ายเมล็ดถั่ว)
• ตัวอ่อน (nymph): เฉลี่ย หลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน ขึ้นกับอุณหภูมิ–อาหาร (หลังฟักใหม่ ๆ สีขาวก่อนจะเข้มขึ้น)
• ตัวเต็มวัย (adult): อายุเฉลี่ย 30–42 สัปดาห์

พฤติกรรม | อาหาร | แหล่งอาศัย | การกระจาย

• พฤติกรรม: ว่องไว บินได้ระยะสั้นเมื่ออุ่นชื้น
• อาหาร: ชอบพืช (ใบ/ดอก/ผล—รวมถึงเศษพืชเน่า) แต่ก็กินสารอินทรีย์ทั่วไปได้เหมือนแมลงสาบบ้าน
• แหล่งอาศัย: ครัว ท่อ ห้องน้ำ ใต้ฝ้า ห้องเก็บของ กล่องกระดาษ—และ นอกอาคาร เช่น สวน/กองไม้/ชายคา
• การกระจาย: พบในภูมิอากาศร้อนชื้น และหลายพื้นที่ทั่วโลก

แผน IPM สำหรับบ้าน/ร้านอาหาร/อาคาร

1) สุขาภิบาล “5ส.”

• สะสาง: ลดกองกล่อง/กระดาษ และเศษพืช–กองไม้ชิดผนัง
• สะดวก: ยกของขึ้นชั้น เว้นช่องตรวจ ไม่ชิดพื้น–ผนัง
• สะอาด: เช็ดคราบมัน–เศษอาหาร ปิดฝาถังขยะ ล้างท่อ
• สุขลักษณะ: ห้องขยะปิดมิดชิด กันแมลงเข้าถึง
• สร้างนิสัย: ตารางทำความสะอาด/ตรวจจุดเสี่ยงรายสัปดาห์

2) ปิดทางเข้า (Exclusion)

• อุด รอยแตก/ช่อง ≤5 มม. รอบท่อ–วงกบ–ธรณีประตู–บัวผนัง
• ติด ยางกั้นลมใต้ประตู, มุ้งลวด/ตะแกรงท่อ
• ทำ แนวกันแมลงโล่ง (perimeter strip) รอบฐานอาคาร

3) มอนิเตอร์ & ดักจับ

• วาง กาวดัก ตามแนวผนัง/ใต้ซิงก์/ห้องเก็บของ/โรงรถ → นับผลทุก 7–14 วัน
• ทำแผนที่จุดพบ เพื่อย้าย/เพิ่มจุดให้ครอบคลุมเส้นทางเดิน

4) เครื่องมือควบคุม (ใช้เท่าที่จำเป็น)

• เหยื่อเจล: วาง “จุดเล็ก แต่อเนกจุด” ใกล้รอยแตก/บานพับ/ขอบท่อ (หมุนเวียนสารออกฤทธิ์)
• IGR: เสริมเพื่อตัดวงจรการลอกคราบ/สืบพันธุ์
• ฉีดพ่นแบบ crack & crevice: เฉพาะซอกหลบซ่อน (หลีกเลี่ยงฉีดกว้างในพื้นที่เตรียมอาหาร)
• จัดการนอกอาคาร: เก็บเศษพืช/กองใบไม้, จัดไฟภายนอกโทนเหลืองเพื่อลดการบินตอมไฟ

⚠️ ไม่แนะนำ

• ลูกเหม็น: สารระเหยอันตรายในพื้นที่ปิด
• ใบกระวาน: แค่ไล่กลิ่นชั่วคราว ไม่ตัดวงจร
• โปรยกรดบอริก/ผงกว้าง ๆ ในครัว: เสี่ยงรับสัมผัส—ใช้เหยื่อ/IGR + มอนิเตอร์ปลอดภัยกว่า

5) Verification (ทวนผล)

• อ่านกาวดัก/จำนวนพบ → ปรับตำแหน่งเหยื่อ–จุดดัก
• ถ่ายรูปก่อน–หลัง + เช็กลิสต์ 5ส. ทุก 2 สัปดาห์
• หมุนเวียนกลุ่มสาร ถ้ามีการใช้สารต่อเนื่องเพื่อลดโอกาสดื้อยา

เช็กลิสต์ “แก้ด่วนใน 15 นาที”

• เก็บเศษพืช/กองไม้–กล่องกระดาษชิดผนังออก
• วางกาวดัก 3–5 จุด (ใต้ซิงก์/แนวผนัง/โรงรถ)
• หยอดเหยื่อเจล “จุดเล็กหลายจุด” ใกล้รอยแตก
• ซีลช่อง 2–3 จุดแรกที่เห็นชัด
• เปลี่ยนไฟนอกบ้านเป็นโทนเหลือง ลดการบินตอมไฟ

FAQ : 3 คำถามยอดฮิต ของ “แมลงสาบออสเตรเลียAustralian cockroach แดงเข้ม–วงเหลืองเด่น—ชอบพืช เข้าออกบ้านเก่ง คุมให้อยู่แบบ IPM (อัปเดต 2025)”

คำถามที่ 1 “ออสเตรเลียหรืออเมริกัน?” แยกให้ชัวร์ใน 10 วิ โดยไม่ต้องจับ

สรุปสั้น: ถ้าเห็น ขอบปีกหน้าเป็นแถบเหลือง + วงเหลืองเด่นบน pronotum และโทน แดงเข้มกว่า ตัวจะ เล็กกว่า อเมริกันเล็กน้อย → มีแนวโน้มสูงว่าเป็น Australian (P. australasiae)
เช็กเร็วภาคสนาม:

• ส่องไฟที่ “ขอบปีกหน้า” → เหลืองชัด = ออสเตรเลีย / ไม่มีแถบเหลือง = อาจอเมริกัน
• โทนสี → แดงเข้มมันทั้งตัว (ออสเตรเลีย) vs น้ำตาลแดง (อเมริกัน)
• พฤติกรรม → มักวนตามพืช/ระเบียงสวนบ่อยกว่า (ออสเตรเลีย)

คำถามที่ 2 “บ้านสะอาดแล้ว ยังเจอในครัว–ห้องน้ำ” มาจากไหน และกันยังไงให้ได้ผลจริง?

สรุปสั้น: แหล่งกำเนิดมักอยู่นอกอาคาร (สวน/กองใบไม้/ชายคา/ใต้ฝ้า) แล้วเล็ดรอดเข้าบ้านผ่าน ท่อ–ช่อง ≤5 มม. หรือบินเข้าหาไฟ/ความชื้น
กันเข้าบ้านแบบ 5 จุดคีย์ (ทำทันที):

1. ซีลช่อง ≤5 มม. รอบท่อ–วงกบ–ธรณีประตู–บัวผนัง + ยางกั้นลมใต้ประตู
2. จัดไฟภายนอกโทนเหลือง และหันไฟลงพื้น ลดการบินตอมไฟ
3. เก็บเศษพืช–กองไม้ให้ห่างผนัง ≥1–2 ม. + ทำรางน้ำ/ปลายท่อให้แห้งสะอาด
4. มุ้งลวด/ตะแกรงท่อ จุดระบาย–ช่องลม
5. วาง กาวดัก 3–5 จุด ตามแนวผนัง/ใต้อ่าง/ห้องเก็บของ → อ่านผลทุก 7–14 วัน แล้วขยับตำแหน่งตามเส้นทางจริง

คำถามที่ 3 “ชอบกินพืช” วางเหยื่อ/พ่นยังไงให้คุ้ม (ไม่พ่นกว้างในครัว)

สรุปสั้น: ใช้ เหยื่อเจล + IGR เป็นแกนในอาคาร และเน้น จัดการนอกอาคาร (พืช/เศษพืช/ไฟ) มากกว่าฉีดพ่นกว้าง
แผนยิงตรงจุด:

• ในอาคาร: หยอด จุดเล็กหลายจุด ใกล้ รอยแตก/บานพับ/ขอบท่อ/ใต้อ่าง; เสริม IGR เพื่อตัดวงจร; พ่นแบบ crack & crevice เฉพาะซอกจำเป็น
• นอกอาคาร (โฟกัสพืช): เก็บใบไม้–ผลสุกที่ร่วง, ตัดแต่งพุ่มชิดผนัง, ลดจุดชื้นขัง; หากยังพบบ่อยค่อยพิจารณา สเตชันเหยื่อ ใกล้แนวเดิน (หลีกเลี่ยงพื้นที่สัตว์เลี้ยงเข้าถึง)
• โปรทิป: วาง กาวดักคู่เหยื่อ เพื่อ “อ่านผล” แล้วขยับจุดวาง; ประเมินอีกครั้งใน 7–14 วัน

เลี่ยง: ลูกเหม็น/โปรยผงกว้าง/พ่นกว้างในพื้นที่เตรียมอาหาร—เสี่ยงรับสัมผัสและไม่ตัดวงจรต้นตอจากภายนอก