TL;DR

• ตัวใหญ่สุดในบ้านเรือน (♂ 33–40 มม., ♀ 30–35 มม.) สีน้ำตาลแดงมัน pronotum มีวงเหลืองขอบครึ่ง/เต็มวง
• บินระยะสั้นได้ (ตัวเต็มวัย) และวิ่งเร็วมาก
• อยู่ ท่อ/ห้องน้ำ/ครัว/ใต้ฝ้า กินได้แทบทุกอย่าง
• คุมด้วย IPM: 5ส., ซีลช่อง ≤5 มม., กาวดัก, เหยื่อเจล + IGR, ฉีดพ่นเฉพาะซอก (crack & crevice), ฆ่าไข่ด้วยร้อน/เย็นจัดในของใช้

Quick ID (ดูให้ชัวร์ใน 10 วิ)

• หนวด: เส้นด้าย (filiform) เรียวยาวกว่าลำตัว
• ปีก: คู่หน้าแบบ tegmina ยาวถึงปลายท้อง สีแดงน้ำตาล ไม่มีแถบเหลืองริมปีก; ปีกหลังบางใส
• ปาก/ขา: แบบกัดกิน; ขาเดินมีหนามแหลม
• ลวดลายเด่น: บน pronotum มีจุดดำคู่บนพื้นน้ำตาลล้อมด้วยวงเหลือง (เต็ม/ครึ่งวง)

เทียบสั้นกับชนิดฮิต

วงจรชีวิต (Incomplete metamorphosis)

• ไข่ (ในฝัก/ootheca): ~1–3 เดือน
• ตัวอ่อน (nymph): เฉลี่ย หลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน (หลังฟักใหม่ ๆ สีขาวก่อนเข้ม)
• ตัวเต็มวัย: อยู่ได้ ~30–42 สัปดาห์

หมายเหตุ: ข้อมูล “นิมฟ์ 3–4 สัปดาห์” เป็น ขั้นต่ำ ในสภาพอุณหภูมิเอื้ออำนวย ในอาคารจริงมักยาวกว่านั้น

พฤติกรรม | อาหาร | แหล่งอาศัย

• พฤติกรรม: ตัวอ่อนยังไม่มีปีก; ตัวเต็มวัยบินสั้น ๆ และวิ่งเร็วมาก
• อาหาร: ซากพืช/สัตว์, ของหมักดอง, ของหวาน, คราบกาวหนังสือ ฯลฯ
• แหล่งอาศัย: ท่อระบายน้ำ, ห้องน้ำ, ครัว, ตู้กับข้าว, โกดัง/กล่องกระดาษ, ตู้หนังสือ, ใต้ฝ้า
• การแพร่กระจาย: พบกว้างในเขตร้อนทั่วโลก

แผน IPM สำหรับบ้าน/ร้านอาหาร/อาคาร

1) สุขาภิบาล “5ส.” (Sanitation)

• สะสาง: ลดกองกล่อง/กระดาษ—แหล่งหลบซ่อน
• สะดวก: ยกของขึ้นชั้น เว้นช่องตรวจ ไม่ชิดผนัง/พื้น
• สะอาด: เช็ดคราบมัน/เศษอาหาร, ล้างท่อ ปิดฝาถังขยะ
• สุขลักษณะ: ห้องขยะปิดมิดชิด กันแมลงเข้าถึง
• สร้างนิสัย: ตารางทำความสะอาด/ตรวจจุดเสี่ยงรายสัปดาห์

2) ปิดทางเข้า (Exclusion)

• อุด รอยแตก/ช่อง ≤5 มม. รอบท่อ/ธรณีประตู/บัวผนัง
• ติด มุ้งลวด/ตะแกรงท่อ และ ยางกั้นลมใต้ประตู

3) มอนิเตอร์ & ดักจับ

• วาง กาวดัก แนวผนัง/ใต้ซิงก์/ใกล้ท่อ—แท็กวันและนับทุก 7–14 วัน
• ทำแผนที่จุดพบเพื่อย้าย/เพิ่มจุดดัก

4) เครื่องมือควบคุม (เลือกให้เหมาะ)

• เหยื่อเจล: วาง “จุดเล็ก แต่อเนกจุด” ใกล้รอยแตก/บานพับ/ขอบท่อ (หมุนเวียนสารออกฤทธิ์)
• IGR: ตัดวงจรการลอกคราบ/สืบพันธุ์ ใช้ร่วมกับเหยื่อ
• ฉีดพ่นแบบ crack & crevice เท่านั้นในซอก/รอยต่อ หลีกเลี่ยงพ่นกว้างในพื้นที่เตรียมอาหาร
• เทอร์มัลช็อกของใช้/สิ่งของ: ฆ่าไข่ด้วย ≤ −20°C หรือ ≥ 48°C นาน ≥ 30 นาที (ใช้กับสิ่งของที่ทนได้)

⚠️ ไม่แนะนำ

• ลูกเหม็น: สารระเหยอันตรายในพื้นที่ปิด
• ใบกระวาน: แค่ไล่กลิ่นชั่วคราว ไม่ตัดวงจร
• โปรยกรดบอริก/ผงกว้าง ๆ ในครัว—เสี่ยงรับสัมผัส ใช้เหยื่อสูตรพร้อมใช้ปลอดภัยกว่า

5) Verification (ทวนผล)

• อ่านกาวดัก/จำนวนพบ → ปรับตำแหน่งเหยื่อ/เพิ่ม-ลดจุด
• ถ่ายรูปก่อน-หลัง + เช็กลิสต์ 5ส. ทุก 2 สัปดาห์
• หมุนเวียนกลุ่มสาร (เช่น neonicotinoid/phenylpyrazole/abamectin/pyrethroid/IGR) เพื่อลดดื้อยา

เช็กลิสต์ “แก้ด่วนใน 15 นาที”

• เช็ดคราบมัน/เก็บเศษอาหาร + ปิดฝาถัง
• วางกาวดัก 3–5 จุด (ใต้ซิงก์/แนวผนัง/ใกล้ท่อ)
• หยอดเหยื่อเจล “จุดเล็กหลายจุด” ใกล้รอยแตก
• อุดช่อง 2–3 จุดแรกที่เห็นชัด
• นัดอ่านผลใน 7–14 วัน