จุดสังเกตจำแนก (Field ID)

• สีสัน: น้ำตาลอมเหลือง ปลายปีกคู่แรก สีดำ
• พื้นผิว: ลำตัวมี ขนยาวคลุม มักพรางตัวด้วยฝุ่น
• ขนาด: ยาวประมาณ 6.0–7.0 มม.
• หนวด: แบบเส้นด้าย (filiform)
• ปาก: แบบเจาะดูด (piercing–sucking)—เอกลักษณ์ของมวนปากดูด
• พฤติกรรมเด่น: ชอบหลบในจุดมีฝุ่น/เศษซาก เช่น ซอกใบ ซอกโคนต้น ใต้เศษคลุมดิน

เคล็ดลับภาคสนาม: ใช้ไฟฉายส่องขอบปีก—ปลายปีกดำ + ลำตัวมีขน และร่องรอยฝุ่นติดตัว เป็นสัญญาณชี้เป้าได้ดี

วงจรชีวิต (Life Cycle)

มวนเทาขาลายมีการเจริญแบบไม่สมบูรณ์ (ไข่ → ตัวอ่อน (nymph) → ตัวเต็มวัย)

• การวางไข่: เพศเมียวางได้ ~173–382 ฟอง
• ไข่: ฟัก ~7–11 วัน
• ตัวอ่อน: ใช้เวลา ~24–62 วัน (ลอกคราบทีละระยะ)
• ตัวเต็มวัย: มีอายุได้ ~83–254 วัน
• ภาพรวมวงจรชีวิต: ราว ~130 วัน (ขึ้นกับอุณหภูมิ–ความชื้น–อาหาร)

กินอะไร & ช่วยเกษตรอย่างไร

• เป็น ตัวห้ำ ล่าไข่/ตัวอ่อนของเพลี้ย มวนศัตรูพืช หนอนขนาดเล็ก ไร ฯลฯ
• ลดแรงกดดันแมลงศัตรูพืชในแปลง เพาะเรือน โรงเพาะเลี้ยง และสวนผลไม้
• ใช้ร่วมกับสารชีวภัณฑ์/เหยื่อล่อ ช่วยลดการพึ่งพาสารเคมี

ทำอย่างไรให้มวนเทาขาลายช่วยงานคุณ (IPM Tips)

1. ลดการพ่นสารออกฤทธิ์กว้าง โดยเฉพาะช่วงพบตัวอ่อน–ไข่ของตัวห้ำ
2. คงสภาพแหล่งอาศัย มีเศษคลุมดิน/แนวพืชคลุมพื้นที่บางส่วนเป็นที่หลบ
3. จัดการความชื้น–ฝุ่นอย่างสมดุล มีจุดหลบแต่ไม่เกิดโรคพืช
4. ปลูกพืชล่อแมลงประโยชน์ (ดอกเล็ก เกสร–น้ำหวาน) ใกล้แปลง
5. สำรวจสม่ำเสมอ ใช้แผ่นกาว/เดินสำรวจใบล่าง–ซอกโคนต้น เพื่อติดตามประชากร

FAQ 3 คำถามยอดฮิต ของ มวนเทาขาลาย (Peregrinator biannulipes)

สรุปย่อ: มวนเทาขาลายเป็น “ตัวห้ำ” ในระบบ IPM ช่วยล่าศัตรูพืชขนาดเล็ก เหมาะกับเกษตรปลอดภัยและแปลงที่ลดการใช้สารเคมี

คำถามที่ 1 มวนเทาขาลายกัดคนไหม อันตรายหรือเปล่า?

คำตอบสั้น

ไม่ก้าวร้าว แต่ “เจ็บได้” หากถูกรบกวนหรือจับด้วยมือเปล่า เพราะใช้จะงอยปากแทงเพื่อป้องกันตัว

ทำอย่างไรให้ปลอดภัย

• หลีกเลี่ยงการจับด้วยมือเปล่า ใช้ภาชนะครอบ/ไล่เบาๆ
• หากถูกแทง: ล้างด้วยน้ำและสบู่ ทายาฆ่าเชื้อ/ยาลดอักเสบอ่อนๆ และเฝ้าดูอาการ

คำถามที่ 2 เลี้ยงหรือซื้อมาเพิ่มในแปลงได้ไหม?

สรุป

โดยทั่วไป “ไม่ค่อยมีจำหน่ายเชิงพาณิชย์” แนวทางที่เวิร์กคือ “อนุรักษ์แหล่งอาศัย” ให้เขาอยู่เองในพื้นที่

วิธีดึงดูดให้อาศัยระยะยาว (IPM Tips)

• ลดการพ่นสารออกฤทธิ์กว้าง โดยเฉพาะช่วงพบตัวอ่อนของตัวห้ำ
• จัดพื้นที่ให้มีจุดหลบ (เศษคลุมดิน/พืชคลุมดิน) และพืชดอกเล็กๆ เป็นแหล่งเกสร–น้ำหวาน
• คุมความชื้น–ฝุ่น “พอเหมาะ” มีที่หลบแต่ไม่ก่อโรคพืช
• สำรวจประชากรสม่ำเสมอด้วยแผ่นกาว/เดินสำรวจใบล่าง–โคนต้น

คำถามที่ 3 แยกยังไงว่าเป็น “ตัวห้ำ” ไม่ใช่ “มวนศัตรูพืช” ที่คล้ายกัน?

ดูรูปร่างแบบเร็วๆ

• หัว–คอค่อนข้างเรียวยาว ตาเด่น ขายาว คล่องตัว
• จะงอยปากโค้งงอ พับใต้ลำตัว (ใช้จับและดูดของเหลวจากเหยื่อ)
• ปลายปีกคู่แรกสีเข้ม ลำตัวมีขนคลุม มักพรางด้วยฝุ่น

ดูพฤติกรรม

• ชอบซุ่ม/วิ่งไล่ล่า จับเหยื่อแล้วดูดของเหลว
• พบตามซอกใบ โคนต้น ใต้เศษคลุมดิน มากกว่าพื้นที่เปิดโล่ง

ข้อควรระวัง

• อย่าจับโดยตรง เพื่อลดโอกาสถูกแทงและเพื่อรักษาประชากรตัวห้ำในแปลง