แตนเบียนไข่ไตรโคแกรมม่า (Trichogramma confusum) | ชีวภัณฑ์คุมหนอนตั้งแต่ระยะไข่
แตนเบียนไข่ไตรโคแกรมม่า (Trichogramma confusum)—ผู้ช่วยกำจัดหนอนผีเสื้อแบบชีวภาพ
อยากลดการใช้สารเคมีแต่ยังคุมหนอนผีเสื้อได้อยู่ไหม? แตนเบียนไข่ไตรโคแกรมม่า คือชีวภัณฑ์ตัวจิ๋วที่คัดสรรมาเพื่อหน้าที่นี้โดยเฉพาะ มันจะวางไข่ลงใน “ไข่ของศัตรูพืช” ทำให้ไข่เหล่านั้นฟักไม่ออก ตัดปัญหาตั้งแต่ต้นเหตุ
รู้จักตัวจิ๋วทรงพลัง
- ขนาด ประมาณ 0.3–0.4 มม. ลำตัวสีน้ำตาลเหลือง ดวงตาสีแดง
- ลายสันหลังท้อง มีสีน้ำตาลพาดสลับเหลือง ดูแยกจากแตนเบียนชนิดอื่นได้ง่าย
- อวัยวะวางไข่ (ovipositor) ของเพศเมียยื่นยาว ใช้แทงเข้าไปในไข่ศัตรูพืช
- หนวด แบบกระบอง (clavate) เพศผู้ปลายหนวดมีขนยาวหนาแน่นกว่าตัวเมีย
- ปีก ใส 2 คู่ เคลื่อนไหวรวดเร็ว
- ปาก แบบกัดกิน (chewing type)
วงจรชีวิต (กระชับ เข้าใจง่าย)
- วางไข่ได้ สูงสุด ~100 ฟอง
- ไข่ → ตัวอ่อน: ~1–2 วัน
- ตัวอ่อน: ~3–5 วัน (กินของเหลวภายในไข่ศัตรูพืช)
- ดักแด้: ~2 วัน
- ตัวเต็มวัย: อยู่ได้ ~5–7 วัน
รวมแล้ว 1 รุ่นใช้เวลาสั้น เหมาะกับการปล่อยทดแทนต่อเนื่องในช่วงระบาด
ทำงานอย่างไร (Mode of Action)
แตนเบียนเพศเมีย สอดไข่ของตัวเองลงใน “ไข่ของหนอนผีเสื้อ” (กลุ่ม Lepidoptera) ตัวอ่อนแตนเบียนจะเจริญในนั้น ทำให้ ไข่ศัตรูพืชฟักไม่ออก เกษตรกรสังเกตได้จาก “ไข่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล/ดำ” และจำนวนหนอนที่เกิดใหม่ลดลงชัดเจน
จุดเด่นที่เกษตรกรชอบ
✅ ลดหนอนตั้งแต่ระยะไข่ ไม่ทันโตไปกัดกินพืช✅ ปลอดภัย ต่อผู้ใช้ ผู้บริโภค และศัตรูธรรมชาติชนิดอื่น
✅ ผสานในระบบ IPM ได้ดี (ใช้ร่วมกับสุขลักษณะ/กับดัก/สารชีวภาพ)
✅ รอบชีวิตสั้นเติมกำลังเสริมได้ทันใจในช่วงระบาด
ใช้อย่างไรให้คุ้ม—แนวทางภาคสนาม
หมายเหตุ: อัตราปล่อย/ความถี่ขึ้นกับชนิดพืช ความหนาแน่นของไข่ศัตรูพืช และรูปแบบบรรจุ (เช่น Tricho-card). ให้ ยึดฉลากและคำแนะนำผู้เชี่ยวชาญเป็นหลัก
- จับจังหวะ: เริ่มปล่อย ตั้งแต่พบไข่ศัตรูพืชระยะแรก และปล่อยทดแทนทุก 5–7 วันในช่วงเสี่ยง
- กระจายจุดปล่อย: หลายจุดให้ครอบคลุมแปลง (ยึดแนวลม/แนวระบาด)
- วางในที่ร่ม: หลีกเลี่ยงแดดจัด/ฝนสาด เพื่อยืดอายุการทำงาน
- หลีกเลี่ยงสารกำจัดแมลงแบบสัมผัส: งดพ่นสารออกฤทธิ์แรง 3–5 วันก่อน–หลังปล่อย
- เสริมอาหารธรรมชาติ: มีพืชดอกเล็ก ๆ (nectar/pollen) ช่วยให้อยู่รอดดีขึ้น
- ติดตามผล: สุ่มตรวจ “ไข่กลายสี” และนับหนอนอ่อนหลังปล่อย 7–10 วัน เพื่อปรับแผน
FAQ: 3 คำถามยอดฮิต ของ แตนเบียนไข่ไตรโคแกรมม่า (Trichogramma confusum)
คำถามที่ 1 แตนเบียนไตรโคแกรมม่ากำจัดหนอนได้ผลจริงไหม?
ได้ผลจริง โดยเฉพาะเมื่อปล่อยตั้งแต่ช่วงเริ่มพบ “ไข่หนอนผีเสื้อ” แตนเบียนจะเจาะวางไข่ในนั้น ทำให้ฟักไม่ออก เกษตรกรสังเกตได้จากไข่ศัตรูพืชเปลี่ยนเป็น “สีน้ำตาล–ดำ” และจำนวนหนอนลดลงชัดเจนภายใน 7–10 วัน
คำถามที่ 2 แตนเบียนไตรโคแกรมม่าปลอดภัยต่อคนและสิ่งแวดล้อมหรือไม่?
ปลอดภัย 100% ต่อคน สัตว์เลี้ยง และพืช เพราะมันเป็นแมลงขนาดเล็กที่ทำงานเฉพาะใน “ไข่ของหนอนผีเสื้อ” เท่านั้น ไม่ทำลายผลผลิต ไม่ก่อสารตกค้าง และเป็นหนึ่งในชีวภัณฑ์ที่ได้รับการยอมรับในระบบเกษตรอินทรีย์ทั่วโลก
คำถามที่ 3 ต้องปล่อยแตนเบียนบ่อยแค่ไหนถึงจะเห็นผล?
ช่วงระบาดแนะนำให้ปล่อย ทุก 5–7 วัน อย่างต่อเนื่อง เพราะวงจรชีวิตแตนเบียนสั้น (~7–10 วัน) การปล่อยทดแทนจะเสริมกำลังให้ทันกับรอบการวางไข่ของหนอนผีเสื้อ ปกติจะเห็นผลชัดเมื่อปล่อยครบ 2–3 รอบแรก
