แมลงสาบฟูริจิโนซ่า: น้ำตาลเข้มมันวาว บินตอมไฟ คุมด้วย IPM
TL;DR
- ตัวใหญ่ ≈30–34 มม. น้ำตาลเข้มมันวาวทั้งลำตัว หนวดเส้นด้ายยาวกว่าลำตัว ปีกหน้า tegmina ยาวจรดปลายท้อง
- ชอบ บินตอมแสงไฟกลางคืน และเคลื่อนที่เร็ว
- เจอนอก–ในอาคาร: โรงเก็บรถ กองไม้ ช่องว่างใต้หลังคา/ฝ้า
- คุมด้วย IPM: 5ส., ตัดแหล่งชื้น–อาหาร, ซีลช่อง ≤5 มม., กาวดัก, เหยื่อเจล + IGR, ฉีดพ่นเฉพาะซอก (crack & crevice) และหมุนเวียนสารลดดื้อยา
Quick ID (ดูให้ชัวร์ใน 10 วิ)
- สี/ผิว: น้ำตาลเข้มมันวาวทั้งตัว (♂ ♀ คล้ายกัน)
- ขนาด: ความยาวลำตัว ~ 30–34 มม.
- pronotum: มีจุด/ปื้นดำเงา
- ปีก: คู่หน้า tegmina ยาวถึงปลายท้อง; คู่หลังบางใส
- หนวด/ปาก/ขา: หนวดยาวเรียว (filiform); ปากกัดกิน; ขาเดินมีหนามแหลม
- พฤติกรรมเด่น: บินเข้าหาไฟกลางคืน วิ่งเร็ว
เทียบสั้นกับ “แมลงสาบอเมริกัน”
| ชนิด | สีลำตัว | ลายขอบปีก | นิสัย | 
|---|---|---|---|
| Smokybrown (P. fuliginosa) | น้ำตาลเข้มมันวาว “ทั้งตัว” | ไม่มีแถบเหลืองริมปีก | บินเข้าหาไฟบ่อย | 
| American (P. americana) | น้ำตาลแดงมันวาว | วงเหลืองที่ pronotum ชัด | บินสั้น วิ่งเร็ว | 
วงจรชีวิต (Incomplete metamorphosis)
- ไข่ (ในฝัก/ootheca): ~1–3 เดือน
- ตัวอ่อน (nymph): โดยทั่วไป มากกว่า 3–4 สัปดาห์ (ขึ้นกับอุณหภูมิ/อาหาร)
- ตัวเต็มวัย: อายุเฉลี่ย ~30–42 สัปดาห์
ℹ️ “จบวงจร 2–3 สัปดาห์” เป็นข้อมูลไม่สอดคล้องกับระยะต่าง ๆ ข้างต้น—ในสภาพจริงใช้เวลาหลายเดือน
การสืบพันธุ์: ตัวเมียผลิต ootheca (ยาวราว 0.9 ซม., สีน้ำตาลคล้ายเมล็ดถั่ว) เฉลี่ย 9–10 ฝัก (อาจมากกว่านั้นในบางกรณี)
พฤติกรรม | อาหาร | แหล่งอาศัย | การกระจาย
- พฤติกรรม: เคลื่อนไหวว่องไว, บินตอมแสงไฟกลางคืน
- อาหาร: อเนกกิน—เศษอินทรีย์, ซากพืช/สัตว์, อาหารสัตว์เลี้ยง, ของเสียสัตว์เลี้ยง, กระดาษ, ผลไม้สุก
- แหล่งอาศัย: บริเวณมนุษย์—โรงเก็บรถ, กองไม้, ชายคาบ้าน, ช่องว่างใต้ฝ้า/หลังคา, ท่อ
- การกระจาย: ญี่ปุ่น, ตอนใต้สหรัฐฯ, เขตร้อนทั่วเอเชีย และพบบางส่วนในยุโรป
แผน IPM สำหรับบ้าน/อาคาร (ทำตามได้จริง)
1) สุขาภิบาล “5ส.”
- สะสาง: กำจัดกองไม้/กล่องกระดาษ/เศษพืชชื้นชิดผนัง
- สะดวก: ยกของขึ้นชั้น เว้นช่องตรวจ ไม่ชิดพื้น–ผนัง
- สะอาด: เช็ดคราบมัน–เศษอาหาร, ปิดฝาถังขยะมิดชิด, ทำความสะอาดท่อ
- สุขลักษณะ: ห้องขยะ/พื้นที่เก็บกวาด ปิดกั้นแมลง
- สร้างนิสัย: ตารางทำความสะอาด–ตรวจจุดเสี่ยงรายสัปดาห์
2) ปิดทางเข้า (Exclusion)
- อุด รอยแตก/ช่อง ≤5 มม. รอบบัวผนัง–ท่อ–วงกบ–ธรณีประตู
- ติด ยางกั้นลมใต้ประตู, มุ้งลวด/ตะแกรงท่อ
- จัด แนวกันแมลงโล่ง (perimeter strip) รอบฐานอาคาร
3) มอนิเตอร์ & ดักจับ
- วาง กาวดัก ตามแนวผนัง/ใต้ซิงก์/ห้องเก็บของ/โรงรถ → นับผลทุก 7–14 วัน
- ทำแผนที่จุดพบ เพื่อย้าย/เพิ่มจุดให้ครอบคลุมเส้นทางเดิน
4) เครื่องมือควบคุม (ใช้เท่าที่จำเป็น)
- เหยื่อเจล: วาง “จุดเล็ก แต่อเนกจุด” ใกล้รอยแตก–บานพับ–ขอบท่อ (หมุนเวียนสารออกฤทธิ์: neonicotinoid/phenylpyrazole/abamectin ฯลฯ)
- IGR: เสริมเพื่อตัดวงจรการลอกคราบ/สืบพันธุ์
- ฉีดพ่นแบบ crack & crevice: เฉพาะซอกหลบซ่อน หลีกเลี่ยงฉีดกว้างในพื้นที่เตรียมอาหาร
- แสงภายนอก: เปลี่ยนเป็นโทนเหลือง/วอร์ม ลดการล่อบินตอมไฟ
⚠️ หลีกเลี่ยง
- ลูกเหม็น: สารระเหยอันตรายในพื้นที่ปิด
- ใบกระวาน: แค่ไล่กลิ่นชั่วคราว ไม่ตัดวงจร
- โปรยกรดบอริก/ผงกว้าง ๆ ในครัว: เสี่ยงรับสัมผัส—ใช้เหยื่อ/IGR+มอนิเตอร์ปลอดภัยกว่า
5) Verification (ทวนผล)
- อ่านผลกาวดัก/จำนวนพบ → ปรับตำแหน่งเหยื่อ–จุดดัก
- ถ่ายรูปก่อน–หลัง + เช็กลิสต์ 5ส. ทุก 2 สัปดาห์
- หมุนเวียนกลุ่มสาร เพื่อลดดื้อยา เมื่อมีการใช้สารต่อเนื่อง
เช็กลิสต์ “แก้ด่วนใน 15 นาที”
- เก็บกวาดเศษอาหาร–ปิดฝาถัง
- วางกาวดัก 3–5 จุด (ใต้ซิงก์/แนวผนัง/โรงรถ)
- หยอดเหยื่อเจล “จุดเล็กหลายจุด” แถวรอยแตก
- ซีลช่อง 2–3 จุดแรกที่เห็นชัด
- ลดไฟขาวภายนอก เปลี่ยนเป็นโทนเหลือง
FAQ : 3 คำถามยอดฮิต ของ “แมลงสาบฟูริจิโนซ่า Smokybrown Cockroach — บินตอมไฟ เข้าบ้านจากหลังคา แก้ให้เงียบแบบ IPM (อัปเดต 2025)”
คำถามที่ 1 “ใช่ Smokybrown หรือ American?” แยกให้ชัวร์ใน 10 วิตอนกลางคืน
สรุปสั้น: ถ้าเห็น สีน้ำตาลเข้มมันวาวทั้งตัว ขอบปีกไม่มีแถบเหลือง และ ชอบบินเข้าหาไฟ ตอนกลางคืน—โอกาสสูงคือ Smokybrown (P. fuliginosa); ถ้า น้ำตาลแดง และที่ pronotum มีวงเหลืองชัด มักเป็น American (P. americana)
 ทริคภาคสนาม: ส่องไฟดู “หัว–อก”: Smokybrown โทนเข้ม สม่ำเสมอทั้งตัว, American มี “กรอบเหลือง” ที่อก
คำถามที่ 2 ทำไม “บินตอมไฟ/เข้าบ้านทางหลังคา–ฝ้า” บ่อยจัง? ตัดต้นตอแสง–ทางเข้าทำยังไง
สรุปสั้น: Smokybrown phototactic (ชอบแสง) บวกกับ “จุดชื้น–ที่ซ่อน” แถวชายคา/รางน้ำ → ล่อให้เข้าฝ้าแล้วเล็ดรอดลงบ้าน
 ทำทันที (5 ข้อแกน IPM–แสง & โครงสร้าง):
- เปลี่ยนไฟนอกบ้านเป็นโทนเหลือง/วอร์ม และหันไฟลงพื้น ลดการล่อบิน
- ตัดกิ่งไม้ที่แตะหลังคา/ผนัง (อย่างน้อย 1–2 ม.) ไม่ให้เป็นสะพานเข้าบ้าน
- ทำความสะอาดรางน้ำ–ปลายท่อ เอาใบไม้ชื้น/ตะไคร่ออก เพื่อตัดที่ซ่อน
- ซีลช่อง ≤5 มม. รอบช่องว่างใต้ฝ้า ช่องลม วงกบฝ้า/หลังคา (ใช้มุ้งลวด/ตะแกรงละเอียดที่ช่องระบาย)
- วางกาวดักในโรงรถ/โถงชั้นบน/ใต้ช่องลอดสาย เพื่อตรวจแนว และเลื่อนตำแหน่งตามผลทุก 7–14 วัน
คำถามที่ 3 “อยากเงียบใน 7 วัน” วางเหยื่อ–IGR ที่ไหนถึงคุ้มสุด (ไม่พ่นกว้างในครัว)
สรุปสั้น: ใช้ เหยื่อเจลเป็นหลัก + IGR ตัดวงจร, พ่นเฉพาะ crack & crevice ในซอกที่หลบจริง—เน้นโซน ใกล้ทางขึ้นจากภายนอก ไม่ใช่กลางครัว
 Roadmap 7 วัน (ลงมือได้ทันที):
- วัน 1: 5ส. โซนรอบบ้าน/โรงรถ/ชั้นบน, เก็บใบไม้–กองกระดาษ, ปิดฝาถังขยะแน่น
- วัน 2: ซีลช่อง–ตะแกรงท่อ/ช่องลม, ติด ยางกั้นลมใต้ประตู
- วัน 3: วาง กาวดัก 4–6 จุด: ใต้ฝ้าโถง/โรงรถ, ริมผนังใกล้ท่อ, โคนบันไดขึ้นชั้นบน (แท็กวัน)
- วัน 4: หยอด เหยื่อเจล “จุดเล็กหลายจุด” ตาม รอยแตก/ขอบท่อ/บานพับตู้/แนวผนัง ที่กาวดักจับได้มาก + พ่น crack & crevice เฉพาะซอกจำเป็น
- วัน 6: เสริม IGR ในแนวเดินเดิม (นอกโซนเตรียมอาหาร) เพื่อชะลอ–หยุดการลอกคราบ/สืบพันธุ์
- วัน 7: อ่านผลกาวดัก → ขยับจุดเหยื่อ ให้ตรงเส้นทางจริง; ถ้าจำนวนลดลงชัด เข้าสู่โหมดบำรุงรักษา (ตรวจทุก 7–14 วัน + หมุนเวียนสาร เมื่อประสิทธิภาพตก)
เลี่ยง: ลูกเหม็น/โปรยผงกว้าง/พ่นกว้างในครัว — ไม่ตัดวงจรและเสี่ยงรับสัมผัสเกินจำเป็น.
 
         
          
         
         
                                                 
                                                 
                                                 
                                                 
				    	 
 



