ทำความรู้จัก (Quick ID & Impact)

• ชื่อสามัญ: cadelle beetle
• ชื่อวิทยาศาสตร์: Tenebroides mauritanicus (Linnaeus)
• อันดับ/วงศ์: Coleoptera | Tenebrionidae
• พฤติกรรมเด่น: ตัวเมียวางไข่เป็นชุดใน/ใกล้วัตถุดิบแห้ง ตัวอ่อนกัดแทะแรง ทำให้เมล็ดพรุน–ผงฝุ่นเพิ่ม → ดึงความชื้น–เชื้อรา → คุณภาพ–น้ำหนักลด และกระทบความปลอดภัยอาหาร

วงจรชีวิต (รู้จังหวะ = คุมได้แม่น)

• ไข่: 6–7 วัน (เพศเมียวางได้ “สูงสุด” ~1,000 ฟอง)
• ตัวอ่อน: 26–32 วัน (ระยะทำลายหนักสุด)
• ดักแด้: 4–5 วัน
• ตัวเต็มวัย: โดยทั่วไป 2–3 เดือน
• รวมวงจร: ราว ~2 เดือน (สภาพอุ่น–ชื้น → วงจรสั้นลง)
• ความอึด: อยู่ ไม่กินอาหาร ได้ 4–10 เดือน และอายุขัยอาจยืดได้ ~1–3 ปี ในสภาวะเหมาะสม

เชิงปฏิบัติ: แม้จะกำจัดรอบแรกได้ แต่ “ตัวตกค้าง” ยังทนอยู่—ต้องผสาน Sanitation + การปิดผนึก + เฝ้าระวังต่อเนื่อง

สัญญาณเตือนในหน้างาน

• ผงฝุ่น/เศษเมล็ด (fines) มากปกติใต้ชั้น–พื้น–รอยต่อ
• เมล็ด/ผลิตภัณฑ์แห้ง พรุน เบา แตกง่าย
• พบตัวอ่อนสีอ่อน–ตัวเต็มวัยสีเข้ม เดิน/ซ่อนตามรอยแผง–พาเลต
• กลิ่นอับ–ความชื้นสะสมในโซนเก็บ

IPM สำหรับบ้าน/ร้าน/คาเฟ่ (ของแห้ง–ธัญพืช–อาหารสัตว์)

1. คัดทิ้งอย่างปลอดภัย: ถุงที่มีตัว/ผงฝุ่นผิดปกติ แยกปิดสนิทก่อนทิ้ง
2. แช่แข็งของปริมาณน้อย: ซีลสองชั้นแล้วแช่แข็งหลายวัน เพื่อตัดทุกวัยของแมลง
3. ทำความสะอาดลึก: ดูดฝุ่นร่อง–มุม–ใต้ชั้น แล้วเช็ดให้แห้งสนิท ลดเศษอาหารแมลง
4. เก็บแบบ Airtight: กล่อง/ถุงปิดสนิทหรือสุญญากาศ ลดการปน–แพร่
5. ควบคุมสภาพแวดล้อม: โซนเก็บ แห้ง–เย็น–อากาศถ่ายเท
6. FIFO: ของเก่าใช้ก่อน ลดเวลาพักกอง
7. เฝ้าระวังรายสัปดาห์: ตรวจถุงใหม่/จุดเสี่ยงสม่ำเสมอ

IPM สำหรับโกดัง/โรงสี/ไซโล/โรงงานอาหาร

1. Sanitation ก่อนรับเข้า: กวาด–ดูดฝุ่นพื้น/ร่อง/ใต้สายพาน–พาเลต กำจัด fines ที่เป็นแหล่งเพาะ
2. รับเข้าแบบมีมาตรฐาน: สุ่มตรวจล็อต คัดสิ่งเจือปน ลดอาหารแมลงตั้งแต่หน้าประตู
3. โครงสร้าง & การปิดผนึก: อุดรอยแตก ผนึกประตู–ช่องลม แยกโซนรับเข้า/เก็บระยะยาว
4. สภาพแวดล้อม: ตั้งเป้า แห้ง–เย็น–ลมไหลเวียน วางพาเลตห่างผนัง/พื้น ลดจุดอับ
5. Monitoring: ใช้ กับดัก/ท่อสำรวจ (probe/pitfall) บริเวณโคนกอง–ชายผนัง–ใต้สายพาน บันทึกข้อมูล รายสัปดาห์
6. Stock Management: FIFO + แผนที่ฮอตสปอต เพื่อจัดการเฉพาะจุดได้ไว
7. บำบัดเชิงกายภาพ/บรรยากาศ: ระบายอากาศ พลิกกอง ลด RH; เลือกใช้บรรจุภัณฑ์หลายชั้นที่ทนต่อการเจาะ
8. ขั้นรุนแรง: ให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินแนวทางที่สอดคล้องมาตรฐานความปลอดภัยอาหารของสถานที่

เช็กลิสต์ 60 วินาที (ติดหน้าโซนเก็บ)

• โซนเก็บ สะอาด แห้ง เย็น
• ภาชนะ/ถุง ปิดสนิททุกใบ
• ไม่มี fines สะสมใต้ชั้น–มุมผนัง
• ตรวจกับดัก/ท่อสำรวจสัปดาห์นี้แล้ว
• FIFO ถูกต้อง—ลดกองค้าง

FAQ — 3 คำถามยอดฮิต ของ ด้วงคลาเดล (Tenebroides mauritanicus) ในบ้าน–ร้าน–โกดัง

คำถามที่ 1 Cadelle vs “มอดข้าว/มอดข้าวโพด” แยกยังไงให้ไว? (ต่างจาก Sitophilus oryzae และ Rhyzopertha dominica อย่างไร)

• ลักษณะตัวเต็มวัย: cadelle ทรงยาวเรียว สีดำเข้ม ตัวใหญ่กว่าแมลงคลังทั่วไป; มอดข้าวโพดทรงกระบอกเล็กจิ๋ว; มอดข้าวมี “งวง” เด่นชัด
• ร่องรอยหน้างาน: cadelleทำให้เกิด fines/ผงฝุ่นจำนวนมาก และเมล็ดพรุนจากการกัดกิน “นอกเมล็ด” ทั้งตัวอ่อน–ตัวแก่; มอดข้าว/มอดข้าวโพดมักพบ รูออกเล็กเนียน ที่ผิวเมล็ด (ตัวอ่อนโต “ในเมล็ด”)
• ที่ซ่อน: ตัวอ่อน cadelle ชอบ ซอกพาเลต/รอยแตกผิวไม้–ผนังบ่อ (แม้ถึงขั้นเจาะไม้เพื่อเข้าดักแด้) จึงมักพบตามโครงสร้าง มากกว่าในเมล็ดเพียว ๆ

คำถามที่ 2 ต้องรมยาหรือไม่? ถ้าอยากกำจัดแบบ “ไม่ใช้สารเคมี” ทำอะไรได้บ้าง

• เริ่มที่ Sanitation เข้มข้น: ดูดฝุ่น/กวาด “fines” ใต้สายพาน–พาเลต–มุมพื้น ให้เกลี้ยง แล้วทำต่อเนื่องรายวัน/สัปดาห์
• แยกกักล็อตใหม่ (Quarantine) 3–5 วัน + สุ่มผ่าเมล็ดตรวจโพรงตัวอ่อน ก่อนเข้าพื้นที่หลัก
• สภาพแวดล้อมควบคุม: โซนเก็บ แห้ง–เย็น–อากาศไหลเวียน, ลด RH เพื่อชะลอการพัฒนาและการผสมพันธุ์
• ความร้อน/ความเย็นเฉพาะจุด: งานบ้าน–ร้าน ใช้การ แช่แข็ง ของปริมาณน้อยในถุงซีลหลายวัน; โครงสร้างว่างเปล่าใช้ อบร้อน/ไล่ความชื้น ช่วยฆ่าตัวอ่อนในซอก
• กายภาพ & วัสดุดูดน้ำมันแมลง: ทำความสะอาดโครงสร้าง แล้วพิจารณาใช้ สารเฉื่อยกลุ่มผงซิลิกา/DE เกรดอาหาร เฉพาะ “พื้นที่ว่าง/นอกเส้นอาหาร” ตามคู่มือความปลอดภัย
• รมยา = ทางเลือกรุนแรง: กรณีระบาดหนัก/สินค้าปริมาณมาก ให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินวิธีที่สอดคล้องมาตรฐานความปลอดภัยอาหารและแผนหยุดกิจกรรมชั่วคราว

คำถามที่ 3 ทำไมพาเลต–แผงไม้ “พรุน/เป็นรู”? Cadelle กัดไม้จริงไหม และป้องกันอย่างไร

แนวกันซ้ำ:

• เปลี่ยน/ซ่อมชิ้นไม้ที่พรุน และ อัดซีล–อีพ็อกซี รอยแตกที่เข้าถึงเมล็ดได้
• ยกพาเลตห่างผนัง–พื้น ให้ลมเดิน ทำความสะอาดได้ทุกด้าน
• เปลี่ยนจุดเสี่ยงเป็นวัสดุไม่เป็นอาหาร/ไม่ถูกเจาะง่าย (เช่น พาเลตพลาสติก/โลหะ ในโซนวิกฤต)
• จัด ตารางตรวจโครงสร้างรายเดือน ควบคู่กับข้อมูลจากกับดัก/ท่อสำรวจ เพื่อตัดวงจรก่อนออกเป็นรุ่นถัดไป