ตัวเรือด (Cimex lectularius) : ดูให้เป็น หาให้เจอ กำจัดให้อยู่หมัดแบบมืออาชีพ

ตัวเรือดคือแมลงดูดเลือดขนาดเล็กที่ “ซ่อนเก่ง–ย้ายไว–ทนทาน” การจัดการให้ได้ผลจึงต้องเป็นระบบแบบ IPM (Integrated Pest Management) ที่ผสานการทำความสะอาด ความร้อน ดักติดตาม และสารกำจัดแมลงอย่างถูกวิธี

รู้จักตัวเรือดอย่างรวดเร็ว

• ขนาด: 4–5 มม. ลำตัวแบนรูปวงรี
• สี: น้ำตาลแดง เข็มปากยาวสำหรับเจาะดูดเลือด
• ปีก: ไม่มีปีก แต่เดินและซ่อนตัวดี
• ออกหากิน: กลางคืน / กลางวันจะซ่อนตามรอยแตก ผนังเตียง ใต้พรม หลังวอลเปเปอร์ กล่องปลั๊ก ฯลฯ

วงจรชีวิต (Complete metamorphosis)

• ไข่: วางรวมตลอดชีวิต 200–500 ฟอง (ครั้งละ ~10–50 ฟอง)
• ตัวอ่อน → ตัวเต็มวัย: ต้องดูดเลือดทุกลอกคราบ จึงโตเร็วเมื่อมีแหล่งเลือดใกล้มือ
• อายุ: ทนอดอาหารได้หลายสัปดาห์—เป็นเหตุให้กำจัดไม่หมดหากทำเพียงครั้งเดียว

สัญญาณที่มักพบ

• จุดเลือด/คราบดำ (มูล) บนผ้าปูที่นอน–ซอกตะเข็บที่นอน
• ซากลอกคราบ/ตัวเป็น ๆ ตามสันเตียง รอยแตกบัวพื้น
• ผื่นคันเป็นปื้น (อาการแตกต่างกันไปในแต่ละคน)

แผนกำจัดตัวเรือดแบบ IPM (ทำเป็นขั้นตอน)

1) เคลียร์พื้นที่ & แยกของ

• ลดของรกข้างเตียง บรรจุของลง ถุงซิป แล้วติดป้าย
• ซักผ้า–ผ้าปู–ปลอกหมอนที่ ≥60°C อย่างน้อย 30 นาที แล้วอบร้อน

2) กำจัดเชิงกายภาพ

• ดูดฝุ่นหัวแคบ ตามตะเข็บที่นอน โครงเตียง บัวพื้น (ทิ้งถุงฝุ่นทันที)
• อบไอน้ำร้อน บริเวณตะเข็บ/รอยแตก (ไอน้ำร้อนช่วยทำลายไข่และตัวอ่อนบนพื้นผิว)
• ของชิ้นเล็กที่ซักไม่ได้ ใช้ แช่แข็ง -18°C อย่างน้อย 4 วัน

3) ป้องกันการหลบซ่อน

• ใส่ ปลอกหุ้มที่นอน/หมอน (encasement) ชนิดกันแมลง
• วาง ตัวดักใต้ขาเตียง (interceptors) เพื่อตรวจ–สกัดเส้นทางขึ้นลง

4) สารกำจัดแมลง (ให้มืออาชีพทำจะปลอดภัยกว่า)

• ใช้สารตกค้าง/IGR ตาม ฉลาก เฉพาะจุดหลบซ่อน (รอยแตก บัวพื้น โครงเตียง)
• หลีกเลี่ยงการฉีดพ่นบนพื้นที่สัมผัสผิว/เครื่องนอน และต้องระบายอากาศ
• ติดตามผลและ พ่นทวน 2–3 รอบ ห่างกัน 10–14 วัน (เพื่อตัดวงจรไข่ฟัก)

5) ติดตามผล 6–8 สัปดาห์

• ตรวจตัวดักทุกสัปดาห์ เติม/ปรับตำแหน่ง
• หากยังพบสัญญาณ ให้ทวนขั้นตอน 2–4 เฉพาะจุดที่ยังมีการระบาด

เคล็ดลับมืออาชีพ: ความร้อนคือ “ตัวปิดจ็อบ” ที่ดี—การอบห้อง/เฟอร์นิเจอร์แบบควบคุมอุณหภูมิ (โดยผู้เชี่ยวชาญ) มักให้ผลเร็วเมื่อระบาดหนัก

Do & Don’t สั้น ๆ

ทำ: ซัก–อบร้อน, ดูดฝุ่นหัวแคบ, อบไอน้ำ, ใช้ปลอกหุ้ม–ตัวดัก, เว้นระยะทรีตเมนต์ซ้ำ
อย่า: พ่นสเปรย์แบบหว่านทั่วห้อง/บนที่นอน, ย้ายของไป–มาโดยไม่ซีล, ทิ้งช่วงติดตามผล