TL;DR

ตัวใหญ่ 20–45 มม. สีดำ-น้ำตาลเข้ม มี “แถบขาวเด่น” สองข้างลำตัว ไม่มีปีก วิ่งเร็ว ชอบอยู่ตามเศษ/เปลือกไม้และท่อนไม้ นอกอาคาร เข้าบ้านช่วงอากาศชื้นหรือหลังทำสวน แก้ด้วย “จัดภูมิทัศน์ + ซีลช่อง + มอนิเตอร์” ก่อนใช้สาร

Quick ID (ดูให้ชัวร์ใน 10 วิ)

• ขนาด: 20–45 มม. (ใหญ่กว่าพวกในครัวชัดเจน)
• สี/ลาย: ดำ–น้ำตาลเข้ม มี แถบสีขาวเด่นด้านข้างลำตัว
• ปีก: ไม่มีปีก (เดิน–วิ่งเป็นหลัก)
• พฤติกรรม: นักวิ่งเร็ว ตกใจแล้วพุ่งกลับซอกไม้/ใบไม้

ต่างจาก “แมลงสาบครัว” อย่างไร?

วงจรชีวิต (Life cycle)

• ไข่ (ootheca): 1 ฝักมีประมาณ ~16 ฟอง วางกระจัดกระจายตามซอกวัสดุไม้/ใบไม้
• ฟักไข่: ราว 1–2 เดือน
• ตัวนิมฟ์ → ตัวเต็มวัย: ใช้เวลา ~2–4 เดือน (เร็วขึ้นเมื่ออุ่น/ชื้นและอาหารพร้อม)

นิสัย–นิเวศวิทยา

• ถิ่นอาศัย: เศษ/เปลือกไม้ ท่อนไม้ กองวัสดุพืช รอบบ้าน สวน โรงเก็บของ
• เข้าบ้านเมื่อ: อากาศเปียกมาก ฝนชุก หรือหลังเก็บกวาดสวนที่ไปรบกวนแหล่งหลบซ่อน

แผน IPM สำหรับบ้าน–สวน (ทำตามได้จริง)

1) สุขาภิบาล & ภูมิทัศน์

• เก็บ กองใบไม้/เศษหญ้า/ท่อนไม้ ออกจากแนวผนัง อย่างน้อย 1–2 ม.
• ย้ายกองไม้ให้ ยกสูง/วางบนตะแกรง ไม่ชิดพื้นชื้น
• จัดทางระบายน้ำรอบบ้าน ลดจุดชื้นขัง

2) ปิดทางเข้า (Exclusion)

• ซีลรอยแตก/ช่อง ≤5 มม. รอบธรณีประตู–วงกบ–ช่องท่อ
• ติด ยางกั้นลมใต้ประตู และ มุ้งลวด ช่องลม/หน้าต่าง
• ทำ “แนวกันแมลงโล่ง” รอบฐานอาคาร

3) มอนิเตอร์ & ดักจับ

• วาง กาวดัก ตามแนวผนังชั้นล่าง/โรงรถ/ทางเข้าบ้าน → อ่านผลทุก 7–14 วัน
• ใช้ เครื่องดูดฝุ่นปลายแคบ เก็บตัวที่หลุดเข้าบ้าน/ซอกบัว

4) เครื่องมือควบคุม (เฉพาะจำเป็น)

• ถ้าพบต่อเนื่องจากภายนอก: พิจารณา แนวสารภายนอกอาคาร (perimeter) ตามฉลากเฉพาะจุด
• หลีกเลี่ยง การฉีดพ่นกว้างในครัว—ชนิดนี้ไม่ใช่ศัตรูครัวเรื้อรัง
• หากต้องใช้เหยื่อ/สาร: เลือกจุด รอยแตก–ซอกมุม เท่านั้น และทำคู่กับข้อ 1–3

⚠️ ไม่แนะนำ ลูกเหม็น, การโปรยผงกว้าง, หรือพ่นสเปรย์ในบ้านโดยไม่แก้ “แหล่งกำเนิด” นอกอาคาร

เช็กลิสต์ “แก้ด่วนใน 10 นาที”

• ย้ายกองไม้/ใบไม้ชิดผนังออก 1–2 ม.
• ปรับยกวัสดุไม้ขึ้นจากพื้น ลดความชื้น
• ติดยางกั้นลม/ซีลช่อง 3 จุดแรกที่เห็น
• วางกาวดัก 3–5 จุดแนวเดินชั้นล่าง

FAQ : 3 คำถามยอดฮิต ของ “แมลงสาบกิสบอน Gisborne Cockroach บุกบ้านจากสวน? — แยกให้ชัด แก้ให้ตรงจุด (อัปเดต 2025)”

คำถามที่ 1 “เข้าบ้านมาจากไหน” โดยเฉพาะหลังฝน/จัดสวน?

สรุปสั้น: ส่วนใหญ่มาจาก กองไม้–เปลือกไม้–ใบไม้ชื้น รอบบ้าน และ “ติดมากับของ” ที่ยกเข้าบ้าน (ท่อนไม้ กระถาง พาเลท กล่องลูกฟูกจากโรงเก็บของ) ช่วงอากาศชื้นมันจะวิ่งหาที่แห้งใกล้สุดคือ ตัวบ้าน
ทำทันที (กันเข้าบ้าน 5 ข้อ):

• เคลียร์กองใบไม้/ท่อนไม้ให้ ห่างผนัง 1–2 ม. และยกกองไม้ขึ้นจากพื้น
• ทำ แนวโล่งรอบฐานอาคาร (perimeter strip) ไม่ให้เป็นจุดชื้นสะสม
• ซีลช่อง ≤5 มม. ที่ธรณีประตู วงกบ ช่องท่อ
• ติด ยางกั้นลมใต้ประตู + มุ้งลวด ช่องลม/หน้าต่าง
• วาง กาวดักริมผนังชั้นล่าง/โรงรถ เพื่อตรวจแนวทางเดิน และอ่านผลทุก 7–14 วัน

คำถามที่ 2 “มากับฟืน/ท่อนไม้/พาเลท” ได้ไหม—ตรวจยังไงก่อนยกเข้าบ้าน?

สรุปสั้น: มีโอกาส “ติดมากับวัสดุไม้” สูงกว่าพวกแมลงสาบครัว เพราะชนิดนี้อาศัยตาม เปลือกไม้–ท่อนไม้
เช็กลิสต์กักกัน 6 ขั้น (ใช้เวลาไม่นาน):

1. ตรวจด้วยไฟฉาย: แงะ/เคาะเบา ๆ บริเวณเปลือก/รอยแตกไม้
2. เขย่า–เคาะบนผ้า/ถาด เพื่อตกหล่นสิ่งมีชีวิต/ฝักไข่ (ootheca)
3. ดูดฝุ่นปลายแคบ ซอกไม้/พาเลท + ขอบกล่องลูกฟูก
4. กักไว้ 48–72 ชม. ที่ระเบียง/โรงเก็บของ พร้อมวางกาวดัก 1–2 แผ่น
5. คัดทิ้งเศษใบไม้/เปลือกผุ ใส่ถุงปิดสนิท ทิ้งนอกอาคาร
6. เมื่อแน่ใจว่า “นิ่ง” แล้วค่อยนำเข้า และ ซีลช่อง ใกล้จุดวางภายในบ้าน

คำถามที่ 3 “กัดไหม/อันตรายไหม” และถ้าไม่อยากใช้สารในบ้าน ทำยังไงให้เงียบเร็ว?

สรุปสั้น: โดยทั่วไป ไม่ใช่ศัตรูเรื้อรังในครัว และไม่ได้มีพฤติกรรมกัดคนเหมือนแมลงกัดดูดอื่น ๆ ความเสี่ยงสุขภาพต่ำกว่า “แมลงสาบบ้าน” (เยอรมัน/บราวน์แบนด์) มาก—จัดการแบบ ไม่ใช้สาร ได้ผล
สูตรเงียบแบบไร้ฟุ้ง (4 ขั้น):

• Sanitation ภายนอก: ย้ายกองไม้/ใบไม้ชื้นออกจากแนวบ้าน 1–2 ม., จัดระบายน้ำ
• Exclusion: ซีลรอยแตก ≤5 มม., ยางกั้นลมใต้ประตู, มุ้งลวด
• Monitoring & Trapping: วาง กาวดัก 3–5 จุด ริมผนังชั้นล่าง/ทางเข้า อ่านผลทุก 7–14 วัน
• Spot removal: ใช้ เครื่องดูดฝุ่นปลายแคบ เก็บตัวที่หลุดเข้ามา → ทิ้งถุง/ทำความสะอาดหัวดูดทันที

ถ้ายังพบต่อเนื่องจาก นอกบ้าน ค่อยพิจารณา “แนวสารภายนอกอาคาร (perimeter)” ตามฉลากเฉพาะจุด และยังต้องทำ 3 ขั้นตอนแรกควบคู่เสมอครับ.