TL;DR

• ตัวกลาง: ♂ 13–17 มม., ♀ 15–18 มม.; หนวดเส้นด้ายสั้นกว่าลำตัว; ปีกหน้า tegmina สีอ่อนกว่าลำตัว
• ตัวเมียพกฝักไข่จนฟัก → กำจัดยาก; มีกลิ่นรบกวนเมื่อถูกรบกวน
• ศัตรูพืชแรงในเขตร้อน/เรือนกระจก: หลบกลางวัน กัดส่วนอ่อนของพืชตอนกลางคืน
• คุมแบบ IPM: 5ส.พื้นที่ปลูก, จัดการดิน/ปุ๋ยหมัก, ซีลทางเข้า, มอนิเตอร์กาวดัก, เหยื่อเจล + IGR, พ่นเฉพาะซอก (crack & crevice) และหมุนเวียนสารลดดื้อยา

Quick ID (ดูให้ชัวร์ใน 10 วิ)

• สี/ลาย: น้ำตาลเข้ม–ดำ; pronotum มีแถบเหลืองที่ขอบข้าง/มุมหลังมน
• ปีก: หน้าเป็น tegmina สีอ่อนกว่า; ปีกหลังบางใส (membranous)
• ปาก/ขา: ปากกัดกิน (chewing); ขาเดินมีหนามแหลม
• ทรงท้อง: กลมอ้วนกว่าชนิดครัวทั่วไป

สรุปสัณฐาน (ตัวเลขสำคัญ)

วงจรชีวิต (Incomplete metamorphosis)

• ไข่ (ในฝัก/ootheca): ~1–3 เดือน — ตัวเมียพกฝักติดตัวจนใกล้ฟัก
• ตัวอ่อน (nymph): ~3–4 สัปดาห์แรก (หลังฟักใหม่ ๆ สีขาวก่อนเข้มขึ้น)
• ตัวเต็มวัย (adult): อายุเฉลี่ย ~30–42 สัปดาห์

ทิป: ชนิดนี้พบประชากร เพศเมียเป็นหลัก/สืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (parthenogenesis) ในหลายพื้นที่ → การระบาดขยายเร็วมากในโรงเรือน

นิเวศวิทยา | อาหาร | การกระจาย

• ถิ่น/แหล่งซ่อน: ดินร่วน, ปุ๋ยอินทรีย์, กองปุ๋ยหมัก/หญ้า, ใต้ก้อนหิน–ท่อนไม้–ถังขยะ—นอกอาคารเป็นหลัก แต่เล็ดรอดเข้าบ้านได้
• อาหาร: ศัตรูพืช—กัดกินส่วนอ่อน/ราก/โคนพืชในเรือนเพาะชำ โดยเฉพาะพื้นที่อุ่น
• เวลากิจกรรม: ซ่อนกลางวัน ออกหากินกลางคืน
• การกระจาย: พบกว้างในเขตร้อน–กึ่งร้อนชื้น ทั่วโลก

แผน IPM สำหรับสวน/เรือนเพาะชำ & อาคาร

1) สุขาภิบาลพื้นที่ปลูก (5ส.)

• สะสาง: เคลียร์กองปุ๋ยหมัก/หญ้า/เศษพืชชื้นชิดแปลง/ฐานอาคาร ≥ 1–2 ม.
• สะดวก: จัดกระถาง/ถุงเพาะให้ยกสูง มีช่องระบายอากาศ ตรวจง่าย
• สะอาด: รักษาการระบายน้ำ ไม่ให้ ดินชื้นอิ่มน้ำ ต่อเนื่อง
• สุขลักษณะ: ถังขยะปิดสนิท กั้นแมลงเข้าถึง
• สร้างนิสัย: ตรวจกลางคืนสัปดาห์ละ 1 ครั้ง (ช่วงที่มันออกหากิน)

2) ปิดทางเข้า (Exclusion)

• ซีล รอยแตก/ช่อง ≤5 มม. รอบพื้น–วงกบ–ช่องท่อ
• ตั้ง แนวกันแมลงโล่ง (perimeter strip) รอบเรือนเพาะชำ/ฐานอาคาร
• ใช้ ตะแกรง/ตาข่าย กันซอกระบายและท่อระบายน้ำสำคัญ

3) มอนิเตอร์ & ดักจับ

• วาง กาวดัก ริมผนัง/แนวทางเดิน/ใต้โต๊ะเพาะ → นับผลทุก 7–14 วัน
• เคลื่อนย้ายกระถาง/ยกถาดเพาะ ตรวจใต้ถาด–ขอบโต๊ะตอนค่ำ

4) เครื่องมือควบคุม (เลือกให้เหมาะ)

• เหยื่อเจลแมลงสาบ: วาง “จุดเล็ก แต่อเนกจุด” ใกล้รอยแตก–ขอบโต๊ะเพาะ/ซอกพื้น (หมุนเวียน กลุ่มสาร เช่น neonicotinoid, phenylpyrazole, abamectin ฯลฯ)
• IGR: เสริมเพื่อตัดวงจรลอกคราบ/สืบพันธุ์ (ช่วยกับเคสที่ตัวเมียพกฝัก)
• พ่นแบบ Crack & Crevice: เฉพาะซอกสำคัญ—หลีกเลี่ยงฉีดกว้างบนแปลง/บริเวณพืชกินได้
• จัดการดิน/ปุ๋ยหมัก: หมุนกอง/กลับกอง ลดความชื้นสะสม; ใช้พาเลทยกถุงปุ๋ยให้ลมโกรก

⚠️ ไม่แนะนำ:

• ลูกเหม็น (สารระเหยอันตรายในพื้นที่ปิด/เรือนเพาะ)
• ใบกระวาน: แค่ไล่กลิ่นชั่วคราว ไม่ตัดวงจร
• โปรยกรดบอริก/ผงกว้าง ๆ ใกล้พืชกินได้—เสี่ยงปนเปื้อน ควรใช้เหยื่อ/จุดซ่อนแทน

5) Verification (ทวนผล)

• อ่านผลกาวดัก/จำนวนพบ → ปรับตำแหน่งเหยื่อ/เส้นทาง
• ถ่ายรูปก่อน–หลัง + เช็กลิสต์จุดชื้น ทุก 2 สัปดาห์
• หมุนเวียนสาร เมื่อพบแนวโน้มดื้อ (อย่าใช้กลุ่มเดียวต่อเนื่องนาน)

เทียบสั้น: สุรินัม vs เยอรมัน/บราวน์แบนด์

เช็กลิสต์ “แก้ด่วนใน 10 นาที”

• ย้ายกองปุ๋ยหมัก/ถุงดินออกจากผนัง 1–2 ม.
• วางกาวดัก 3–5 จุดที่พื้น–ขาโต๊ะเพาะ
• หยอดเหยื่อเจล “จุดเล็กหลายจุด” แถวรอยแตก
• ซีลช่อง 2–3 จุดแรกที่เห็นชัด
• นัดอ่านผลใน 7–14 วัน

FAQ : 3คำถามยอดฮิต ของ “แมลงสาบสุรินัม Surinam Cockroach ในเรือนเพาะชำ — กันติดมากับดิน กู้สถานการณ์ให้เงียบไว (อัปเดต 2025)”

คำถามที่ 1 มาได้ยังไงในเรือนเพาะ/บ้านสวน—ดินหรือกระถางคือจุดเริ่ม?

สรุปสั้น: ส่วนใหญ่ “ติดมากับวัสดุปลูก” (ดินถุง ปุ๋ยหมัก เศษพืช) หรือมากับ กระถาง/ถาดเพาะ ที่วางบนพื้นชื้นนาน ๆ
เช็กลิสต์กันหลุดเข้าแปลง (กักกัน 48–72 ชม.)

• เปิดถุงดิน/ปุ๋ยหมักใน โซนกักกัน (นอกเรือน/บนพาเลท) + วาง กาวดัก 1–2 แผ่น ใต้พาเลท
• เขย่า–เคาะ ก้นกระถาง/ถาดเพาะ บนผ้า/ถาดรับ แล้ว ดูดฝุ่นปลายแคบ ซอกขอบ
• ตั้งกระถาง/ถุงดินบน ชั้นโปร่ง พ้นพื้น (ไม่นาบพื้นดิน/พื้นฉ่ำน้ำ)
• ถ้าพบตัว/ฝักไข่ (ootheca) → เก็บปิดถุง ทิ้งนอกอาคาร และตรวจซ้ำตอนค่ำ

คำถามที่ 2 รู้ได้ยังไงว่ามัน “ทำร้ายพืช” แล้ว—และกู้คืนแปลงเพาะใน 7 วันทำอะไรบ้าง?

สรุปสั้น: กลางวันซ่อน–กลางคืนกัด ส่วนอ่อน/โคน/รากตื้น ทำให้ต้น เหี่ยวตอนเช้า ดินกระเพื่อมเป็นโพรง เศษดินแตกตัว
Roadmap 7 วัน (กู้สถานการณ์แบบไม่ฟุ้ง)

• วัน 1: ยกกระถาง/ถาดเพาะขึ้นชั้นโปร่ง, เก็บกวาด กองปุ๋ยหมัก/เศษพืชชื้น ห่างฐานเรือน ≥1–2 ม.
• วัน 2: วาง กาวดัก 3–5 จุด/โซน ใต้โต๊ะเพาะ–ตามแนวผนัง, ทำแผนที่จุดพบ
• วัน 3: หยอด เหยื่อเจลจุดเล็กหลายจุด เฉพาะ รอยแตก/ขารองโต๊ะ/โคนผนัง (ไม่บนโต๊ะวางกระถาง/ไม่โดนดินปลูก) + เสริม IGR รอบแนวเดิน
• วัน 5: ตรวจ กลางคืน (ไฟฉาย) → ขยับจุดเหยื่อให้ตรงเส้นทางจริง, เติมเหยื่อที่แห้ง
• วัน 7: ประเมินแนวโน้มกาวดัก ลดลงชัด → เข้าสู่โหมดบำรุงรักษา (ทวนผลทุก 7–14 วัน)

คำถามที่ 3 ไม่อยากพ่นกว้างในพื้นที่ “พืชกินได้” — มีทางเลือกปลอดภัยอะไรบ้างที่ยังเอาอยู่?

สรุปสั้น: ใช้ IPM 4 ชั้น: สุขาภิบาล–ปิดทางเข้า–ดักจับ–เหยื่อ/IGR “นอกโซนพืช” และ หมุนเวียนสาร
คู่มือย่อแบบโปร

• Sanitation: รักษาระบายน้ำ, หยุด “พื้นชื้นยาว” ใต้โต๊ะเพาะ, พาเลทยกถุงดินให้ลมโกรก
• Exclusion: ซีลช่อง ≤5 มม. ฐานเรือน/วงกบ–ช่องท่อ, ตะแกรง/มุ้งลวด ช่องระบายอากาศ–ท่อน้ำ
• Monitoring/Trapping: กาวดักตาม ริมผนัง–ใต้ชั้น–โคนเสา (อ่านผล 7–14 วัน)
• Bait + IGR (นอกโซนพืช): วาง เหยื่อเจล เฉพาะรอยแตก/แนวพื้น–ผนังใน สถานีหรือพื้นผิวที่ไม่มีอาหาร/พืช; เสริม IGR เพื่อตัดวงจร โดย หมุนเวียนกลุ่มสาร ทุก 8–12 สัปดาห์หรือเมื่อประสิทธิภาพตก

ทิปเสริมพื้นที่ปลอดสาร: พลิก–กลับกองปุ๋ยหมัก ให้โปร่ง (ลดหลบซ่อน) และหลีกเลี่ยงโปรยผงกว้าง ๆ ใกล้แปลงพืชกินได้—ใช้เหยื่อ/จุดซ่อนแทนปลอดภัยกว่า