ปลวก บัลไบเทอร์เมส
BULBITERMES TERMITE 

ชื่อสามัญ: BULBITERMES
ชื่อวิทยาศาสตร์: Builbitermes sp.
Family: Termitidae
Order: Blattodea

ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีววิทยา 

ลักษณะหนวด : ลูกปัด (moniliform)
ลักษณะปีก : แบบบางใส (membrane)
ลักษณะปาก : กัดกิน (chewing type)
ลักษณะขา : แบบขาเดิน (walking leg)
ลักษณะทั่วไป : มีความยาวลำตัวเฉลี่ย 3.75 mm. ส่วนหัว (head capsule) สีน้ำตาลเข้ม กราม (mandible) ลดรูปไปเป็นงวง (nasus) ปลวกงานมีสองรูปแบบ (dimorphic) ได้แก่ ปลวกงานหลัก (major worker) และปลวกงานรอง (minor worker) ต่างกันแค่ขนาดเท่านั้น ปลวกทหารมีรูปแบบเดียว (monomorphic)

ปลวก มีการเจริญเติบโตแบบ complete metamorphosis ซึ่งจะประกอบไปด้วย

• ระยะไข่ (egg) : ตัวเมียวางไข่ชุดแรก 15-30 ฟอง สามารถวางไข่ได้มากถึงครั้งละ 1,000 ฟอง ระยะฟักใช้เวลา 2-4 สัปดาห์ ไข่มีสีขาวขนาดเล็กกลม
• ตัวอ่อน (larva) : มีสีขาว คล้ายตัวเต็มวัย มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างทีละน้อย โดยปีกยังไม่เจริญ
• ตัวเต็มวัย (adult) : มีอายุขัย 4 ปี แต่นางพญามีอายุขัยประมาณ 20 ปี หรือมากกว่านั้น

แหล่งอาหาร : สร้างรังดินเป็นลูกกลม ส่วนใหญ่อยู่ใกล้กับพื้นดิน อยู่ตามป่าดิบแล้งหรือป่าดิบเขา
แหล่งอาศัย : กินเนื้อไม้   
การแพร่กระจาย : แพร่กระจายในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
พฤติกรรม : มีพฤติกรรมการหาอาหารโดยการทำอุโมงค์ทางเดิน ป้องกันไม่ให้สูญเสียความชื้นและป้องกันตนเองจากมด เป็นแมลงสังคม ซึ่งแบ่งเป็นระบบวรรณะ*

วรรณะงาน (worker) : เป็นแรงงานภายในรัง มีหน้าที่หาอาหาร เก็บอาหาร สร้างรัง ซ่อมแซมรัง ป้อนอาหารตัวอ่อน ปลวกทหาร และวรรณะสืบพันธุ์ภายในรัง
วรรณะทหาร (soldier) : มีหน้าที่ปกป้องรังเท่านั้น มีหัวและกรามใหญ่
วรรณะสืบพันธุ์: ประกอบด้วยตัวผู้และตัวเมียที่เจริญพันธ์เรียกว่าราชาและราชินีปลวกราชินีปลวกมีหน้าที่ในการวางไข่สำหรับสืบพันธุ์ ราชาปลวกจะผสมพันธ์กับราชินีตลอดทั้งชีวิต ในบางสปีชีส์ส่วนท้องของราชินีปลวกขยายขนาดใหญ่มากเพื่อเพิ่มความเจริญพันธ์

เอกสารอ้างอิง

Syaukani, Thompson GJ (2011) Taxonomic Notes on Nasutitermes and Bulbitermes (Termitidae, Nasutitermitinae) from the Sunda region of Southeast Asia based on morphological and molecular characters. In: Engel MS (Ed) Contributions Celebrating Kumar Krishna. ZooKeys 148: 135–160.

Yanyong Chalermsan, Ouab Sarnthoy and Nit Kirtibutr (2003) Belt-Transect: A sampling Device for Termite Communitite Study. Kasetsart J. (Nat. Sci.) 37: 150-156

Quah. 2012. Bulbitermes. Accessed on September 5, 2022, From https://termitesandants.blogspot.com/2012/06/bulbitermes.html